Z podręczników wiadomo o Henry Fordzie, że Ford T i że taśma montażowa. W rzeczywistości był on postacią niezwykle złożoną i fascynującą, w której wielkość łączyła się z najbardziej ciemnymi stronami ludzkiego charakteru. Fordlandia w Brazyli miała być odpowiedzią na brytyjską kontrolę światowej produkcji kauczuku, 100 lat temu niezbędnego do produkcji opon. Ford zakupił wówczas wielką połać ziemi w samym sercu amazońskiej dżungli. Był to obszar wielkości województwa małopolskiego, na którym postanowił założyć wielką, nowoczesną plantację. Nie chodziło tylko o uprawę roślin - Fordlandia miała być przyczółkiem cywilizacji, osiedlem idealnym, utopią wcieloną w życie bez względu na koszty ludzkie i finansowe. Takim "nowym wspaniałym światem" (notabene literacka wizja Huxleya to ostrzeżenie przed światem, w którym tryumfują idee Forda). Z równymi drogami, amerykańskimi domkami, ogródkami, kinami, salami tanecznymi, szpitalami i trzeźwymi robotnikami oddanymi wyczerpującej pracy, całkowicie podporządkowanymi koncernowi. Zatrudniono tysiące miejscowych, ściągnięto amerykańskich zarządców, wysłano tysiące ton sprzętu, maszyn, narzędzi i stoczono tytaniczną walkę z dżunglą. Im bardziej nieracjonalne stawało się to przedsięwzięcie z ekonomicznego punktu widzenia tym większą przypisywano mu rolę społeczną. Przedsięwzięcie było daremne, ignorancja Amerykanów niezmierzona a smętne resztki brazylijskiego państwa-miasta Forda można sobie obejrzeć na Google Maps.

Książka opowiada o losach Fordlandii ale pełna jest też dygresji na temat samego Forda, jego losów, idei, współpracowników i innych przedsięwzięć. Momentami to lektura fascynująca a momentami przesadnie drobiazgowa, erudycyjna, zagubiona w detalach i przez to nieco nużąca. Temat aż prosił się o trochę bardziej sensacyjne i ciekawostkowe podejście, przynajmniej z punktu widzenia moich czytelniczych preferencji.

Z podręczników wiadomo o Henry Fordzie, że Ford T i że taśma montażowa. W rzeczywistości był on postacią niezwykle złożoną i fascynującą, w której wielkość łączyła się z najbardziej ciemnymi stronami ludzkiego charakteru. Fordlandia w Brazyli miała być odpowiedzią na brytyjską kontrolę światowej produkcji kauczuku, 100 lat temu niezbędnego do produkcji opon. Ford zakupił...

Czy można wyobrazić sobie stworzenie idealnego miasta, nakreślić plan i wcielić go w życie? Według Henry'ego Forda tak. Niestety dla niego, środowiska naturalnego i mieszkańców Fordlandii projekt ten okazał się kompletną katastrofą. Greg Grandin przybliża nam dzieje miasta od początku aż do upadku, struktury zakładów Forda, jego sylwetkę oraz obraz codziennego życia okolicznych mieszkańców.

Czy można wyobrazić sobie stworzenie idealnego miasta, nakreślić plan i wcielić go w życie? Według Henry'ego Forda tak. Niestety dla niego, środowiska naturalnego i mieszkańców Fordlandii projekt ten okazał się kompletną katastrofą. Greg Grandin przybliża nam dzieje miasta od początku aż do upadku, struktury zakładów Forda, jego sylwetkę oraz obraz codziennego życia...

Wyobraź sobie amerykańskie miasteczko w środku amazońskiej dżungli- z tysiącami schludnych domów ustawionych wzdłuż czystych ulic oświetlanych latarniami, szkołami dla dzieci, nowocześnie wyposażonym szpitalem, polami golfowymi, kinoteatrami, parkami i sklepami.

Brzmi niewiarygodnie, a jednak na początku XX wieku tak właśnie wyglądała Fordlandia-plantacja drzew kauczukowych założonych przez Henry'ego Forda.

Książka Grega Grandina jest opowieścią o niezwykłym, pełnym sprzeczności człowieku i jego walce o własne wizje świata i ideały.
Poznajemy H.Forda jako genialnego inżyniera, właściciela imperium motoryzacyjnego, jednego z najbogatszych ludzi ówczesnej Ameryki.
Człowieka, który swój bajeczny majątek przeznacza na realizacje własnej wizji świata, w którym postęp techniczny zapewni ludziom dobrobyt i szczęście.
Pacyfista, antysemita, wróg banków i Wall Street, tradycjonalista i konserwatysta, twórca nowej metody produkcji(fordyzm)oferujący swoim pracownikom najwyższe rynkowe płace, a jednocześnie zagorzały przeciwnik związków zawodowych.
Wizjoner, który swoje pomysły wprowadzał w życie pragnąc stworzyć społeczeństwo szczęśliwe, zdrowe i moralne, a jednocześnie sadysta, który przez całe życie niszczył psychicznie swojego jedynego syna.

Jak przebiegały te eksperymenty socjologiczno-biznesowe opowiada właśnie "Fordlandia". Pomimo, że jest to zapis biograficzny, to wyraźnie czuje się atmosferę"Jądra" J.Conrada i "Nowego wspaniałego świata" A.Huxley'a(powieść powstała pod wpływem zauroczenia Huxley'a fordyzmem).

Gorąco polecam lekturę.

Wyobraź sobie amerykańskie miasteczko w środku amazońskiej dżungli- z tysiącami schludnych domów ustawionych wzdłuż czystych ulic oświetlanych latarniami, szkołami dla dzieci, nowocześnie wyposażonym szpitalem, polami golfowymi, kinoteatrami, parkami i sklepami.

Brzmi niewiarygodnie, a jednak na początku XX wieku tak właśnie wyglądała Fordlandia-plantacja drzew...