Książka, napisana skądinąd przez wybitnego i cenionego znawcę przedmiotu, prezentuje zalety i wady typowe dla pracy popularnonaukowej. Zalety to zwięzłość wykładu oraz próba przystępnego wyjaśnienia kwestii filozoficzno-teologicznych wczesnego chrześcijaństwa, a także targających nim wówczas właściwie nieustannie sporów doktrynalnych. Próba nie zawsze udana, ale też poruszane są zagadnienia o wyjątkowym stopniu komplikacji, dla współczesnego czytelnika często trudne do zrozumienia (chociaż w autentyczny sposób pasjonowały szerokie kręgi społeczeństwa późnoantycznego). Podstawowa wada to z kolei powierzchowne i skrótowe często omówienie poszczególnych kwestii, warunkowane zapewne ograniczonymi rozmiarami publikacji. Daje się też zauważyć, iż Autor to z wykształcenia i zamiłowania przede wszystkim teolog, a mniej historyk. Wprawdzie stara się równoważyć omawiane zagadnienia, więcej serca (i miejsca) poświęca jednak kwestiom teologicznym i doktrynalnym, mniej sprawom organizacyjnym Kościoła, otoczeniu społecznemu, politycznemu itp. Doceniając wiedzę Autora, osobiście wolę jednak inne opracowania na zbliżony temat, inaczej rozkładające akcenty, np. E. Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.

Książka, napisana skądinąd przez wybitnego i cenionego znawcę przedmiotu, prezentuje zalety i wady typowe dla pracy popularnonaukowej. Zalety to zwięzłość wykładu oraz próba przystępnego wyjaśnienia kwestii filozoficzno-teologicznych wczesnego chrześcijaństwa, a także targających nim wówczas właściwie nieustannie sporów doktrynalnych. Próba nie zawsze udana, ale też...

Zasób informacji, przejrzystość ich podania, wyważenie tego, ile podać szczegółów - wszystko to sprawia, że książka jest fenomenalnym źródłem - w tym też źródłem cytatów (mam ich w tym przypadku wyjątkowo dużo). Napisana przez wybitnego anglikańskiego naukowca jest świetnym uzupełnieniem pozycji autorów katolickich i prawosławnych. Co więcej, obiektywizm, przenikliwość i szczerość wywodu początkowo sprawiają wrażenie, jakby się czytało książce o chrześcijaństwie napisaną przez życzliwego, ale jednak zewnętrznego obserwatora.
Dwie (co najmniej) postaci są tu wyjątkowo ciekawie opisane: Julian Apostata (którego np. Kubiak przedstawiał dość pozytywnie) oraz św. Augustyn (nie jestem specjalistą, ale ocena autora wydaje się tu bardzo wyważoną). Tylko 7 m.in. dlatego, że jednak na wszystkie pytania nie znalazłem odpowiedzi.

Zasób informacji, przejrzystość ich podania, wyważenie tego, ile podać szczegółów - wszystko to sprawia, że książka jest fenomenalnym źródłem - w tym też źródłem cytatów (mam ich w tym przypadku wyjątkowo dużo). Napisana przez wybitnego anglikańskiego naukowca jest świetnym uzupełnieniem pozycji autorów katolickich i prawosławnych. Co więcej, obiektywizm, przenikliwość i...

Zwięzłe, a jednocześnie stojące na wysokim poziomie merytorycznym opracowanie dziejów Kościoła między I a VI wiekiem. Autor dobrze wyważył proporcje między opisem rozwoju doktryny i sporami teologicznymi a dziejami organizacji kościelnej i codziennym życiem wyznawców Chrystusa. To dobrze, że historia chrześcijaństwa nie została ukazana wyłącznie jako ciągłe pasmo walki z herezjami. Widać bardzo dobre oczytanie w literaturze patrystycznej i dogłębną znajomość faktografii. Praca dobrze pokazuje też narastanie problemów, które w średniowieczu będą Kościół nękać, w tym zwłaszcza problem podziału na chrześcijaństwo wschodnie i zachodnie (zagadnieniu temu poświęcił zresztą Chadwick osobną monografię). Książka pozbawiona jest akcentów polemicznych, dobrze się ją czyta. Autorowi udało się stworzyć dobrą syntezę dziejów chrześcijaństwa, w której widać zarówno Kościół jako organizację, jak i – czasami – pojedynczych, tworzących ją ludzi.

Tomasz Babnis

Zwięzłe, a jednocześnie stojące na wysokim poziomie merytorycznym opracowanie dziejów Kościoła między I a VI wiekiem. Autor dobrze wyważył proporcje między opisem rozwoju doktryny i sporami teologicznymi a dziejami organizacji kościelnej i codziennym życiem wyznawców Chrystusa. To dobrze, że historia chrześcijaństwa nie została ukazana wyłącznie jako ciągłe pasmo walki z...