Przez fabułę prowadzi nas czternastoosobowa załoga statku Tantra, który zmierza do planety, z którą utracono kontakt. Okazuje się, że planeta jest wymarła, jej mieszkańcy zginęli. Dodatkowym problemem jest paliwo – Tantra powinna je uzupełnić. Kolejnym problemem staje się gwiazda żelazna, jak się szybko okazuje, niebezpieczny obiekt nie tylko ze względu na swoją fizyczną specyfikę, ale i na organizmy, które ją zamieszkują. (ten wątek to wypisz wymaluj „Obcy”)
Jedynym plusem jest to, że załoga odkrywa dawno zaginiony statek kosmiczny „Żagiel”. Tyle w powieści charakternej, mrocznej SF. Dalej mamy już tylko kalejdoskop pomysłów, choć związanych bohaterami.
Żeby jakoś zracjonalizować tę powieść, należy chyba potraktować Jefremowa jako filozofa. Filozofa, który próbuje zgłębić naturę ludzką, odgadnąć jej przyszłość, to co ją warunkuje i znaleźć dla niej „raj” wspomagany technologią. Później swoje przemyślenia łączy w całość – karkołomnie.
I jak to w filozofii, mnóstwo myśli rozbieganych, tematów poruszonych i problemów, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi, wszystko gdzieś w powietrzu zawisa: niedokończone, poszarpane, zmiksowane ze sobą. Jedynie niezmienny jest patos i propaganda. Patos może wynikać z manieryzmu, propaganda z czasów i miejsca. Lata 50. w ZSRR raczej nie skłaniały do śmiałych koncepcji odbiegających od ideowej myśli partyjnej.
Wydaje mi się, że Jefrenow i tak dość skutecznie lawiruje na tej płaszczyźnie. Z jednej strony nie mamy wątpliwości, że raj na ziemi zapewnił komunizm i społeczeństwo w nim wychowane, z drugiej dość często pada słowo „obowiązek” - jak choćby (…) jako kobieta spełniłam swój obowiązek, rodząc dwoje dzieci (…). A i „zakaz” się pojawia: zakaz picia, palenia i używek pokrewnych.
Summa summarum: z jednej strony technikalia z dużym potencjałem i śmiałą wizją ekspansji kosmosu z gęstością „zaludnienia” niczym w Tokio, z drugiej męczący miszmasz wątków, które ostatecznie nic do fabuły nie wnoszą.

Przez fabułę prowadzi nas czternastoosobowa załoga statku Tantra, który zmierza do planety, z którą utracono kontakt. Okazuje się, że planeta jest wymarła, jej mieszkańcy zginęli. Dodatkowym problemem jest paliwo – Tantra powinna je uzupełnić. Kolejnym problemem staje się gwiazda żelazna, jak się szybko okazuje, niebezpieczny obiekt nie tylko ze względu na swoją fizyczną...

Po dwóch przemęczonych rozdziałach dałem sobie spokój z tym ruskim bełkotem. Lubię starą fantastykę, nawet radziecką, ale to już przechodzi ludzkie pojęcie. Kicz, gniot. Jak można porównać te wypociny do "Obłoku Magellana" Lema!!!!!!!!!

Po dwóch przemęczonych rozdziałach dałem sobie spokój z tym ruskim bełkotem. Lubię starą fantastykę, nawet radziecką, ale to już przechodzi ludzkie pojęcie. Kicz, gniot. Jak można porównać te wypociny do "Obłoku Magellana" Lema!!!!!!!!!

Zaczyna się twardym sci-fi , podróżą międzygwiezdną itp., ale zaraz potem wpadamy w szczęśliwość komunizmu ziemskiego - ba mało tego - może i międzygwiezdnego. No i to już jest bardzo słabe.

Zaczyna się twardym sci-fi , podróżą międzygwiezdną itp., ale zaraz potem wpadamy w szczęśliwość komunizmu ziemskiego - ba mało tego - może i międzygwiezdnego. No i to już jest bardzo słabe.

Sięgam po stare sci-fi, bo oferują nam zupełnie inne podejście do fantastyki. Trafiają się doskonałe pomysły, nietypowe podejście do tematu podróży kosmicznych - i taki jest początek "Mgławicy Andromedy" - orbitowanie Tantry nad nagle wymarłym światem, oczekiwanie na zaginiony statek - ryzyko wynikające z braku zapasów paliwa i wreszcie bardzo dobry rozdział o gwieździe żelaznej, gdzie załoga zmaga się z lokalną fauną (różnorodną),atakującą w nietypowy sposób. Eksplorują obcy statek, trafiają też na wrak dawno zaginionego statku z Ziemi. Zaczyna się naprawdę nieźle. Takie oldschoolowe dobre hard sci-fi.
po czym niestety cały czar pryska, bo zaczyna się prawdziwy kosmos propagandy. Przedstawieni bohaterowie są - co tu dużo mówić - słabi. No, może Erg jest jakimś takim kapitanem, na którym idzie zawiesić oko - ale cała reszta, łącznie z "umiłowanym nawigatorem" jest tak niewiarygodna jak to tylko możliwe. Ciężko się to czyta, poza początkiem. Kupiłem wszystkie trzy tomy, gdzieś okazyjnie w antykwariacie - ale nie wiem, kiedy sięgnę po pozostałe.

Sięgam po stare sci-fi, bo oferują nam zupełnie inne podejście do fantastyki. Trafiają się doskonałe pomysły, nietypowe podejście do tematu podróży kosmicznych - i taki jest początek "Mgławicy Andromedy" - orbitowanie Tantry nad nagle wymarłym światem, oczekiwanie na zaginiony statek - ryzyko wynikające z braku zapasów paliwa i wreszcie bardzo dobry rozdział o gwieździe...

Patrząc na pozostałe recenzje, oczekiwałam czegoś nawet bardziej nudnego.

Oceniając "Mgławicę Andromedy", pomińmy na chwilę kontekst powstania powieści - Rosję, 1958 rok. Bez tego kontekstu, książka momentalnie przestaje być propagandowa, a zaczyna być utopijna. Nie wspomina się w niej o Mateczce Rasiji, o komunizmie czy o partii. Ludzie po prostu żyli i tworzyli historię, aż w końcu dogadali się między sobą i przestali ze sobą walczyć. Wraz z zaawansowaną technologią, nadszedł czas równości i zasobności, każdy pracował zaledwie po kilka godzin, a resztę jego obowiązków wykonywały roboty (brzmi super),stopiono lodowce, żeby klimat ziemski był "przyjemniejszy" (przy tym fragmencie się solidnie wzdrygnęłam),pozbyto się nie tylko wojen, ale i chorób zakaźnych, ubóstwa, głodu, przeludnienia i tak dalej, i tak dalej. Mieszkańcy Ziemi nawiązali ostatecznie kontakt z cywilizacjami pozaziemskimi, stworzyli z nimi wspólnotę (również równościową i zasobną, w której wszyscy pracują tylko na wspólne dobro),i gdy fabuła książki startuje cały ten system jest już sprawny i działa, a statki kosmiczne i nadawane wiadomości przecinają przestrzeń w poszukiwaniu kolejnych zamieszkałych planet. Nawet swoje alfabety porzuciliśmy, korzystając z "wszechświatowego alfabetu liniowego".
Normalnie utopia, słodka, beztroska i wygodna.

Część naukowa tej fantastyki naukowej jest angażująca. Fabuła skupia się bowiem w połowie na załodze statku Tantra, która... no, ma swoje przygody. I te przygody są wiarygodne, interesujące, co tam autor tworzy po prostu dobrze się czyta i logice nie przeczy (chyba, fizyczką nie jestem). Zresztą, opisy zaawansowanych technologii nie dotyczą tylko podróży kosmicznych, ale także innych dziedzin życia (!). Część wynalazków pozostaje nam znana czy wręcz przestarzała (filmy i szpule z danymi),część natomiast wyewoluowała bardzo poza naszą współczesność, jak np. news o trwającej dyskusji czy zastąpić wspomniany przeze mnie już alfabet liniowy, alfabetem elektronowym.

Ale to dopiero połowa fabuły, druga strona medalu jest trochę inna. Otóż pozostałą część książki wypełnia wątek kilku osób pracujących dla lub współpracujących z Radą Astronautyczną (jedną z organizacji, trzymających cały system w kupie). Wątek ten dzieje się na Ziemi, jest tam trochę naiwnej, bo pełnej zachwytów i idei, polityki, trochę wykopalisk i archeologii. Może to by było ciekawe, gdyby prowadziło do czegoś innego, ale w "Mgławicy Andromedy" niestety prowadzi do nieustannie powracajacych rozważań na temat kultury "dawnych ludów zamieszkujących te ziemie", czyli mniej więcej ludzi nam współczesnych. Jasne, że z punktu widzenia bohaterów tamte "ludy" na pewno wydają się prymitywne. Jest to spójne z całym wykreowanym światem. Problem w tym, że takie rozważania, ciągnące się przez strony, nie są interesujące dla czytelnika. Na pewno nie dziś, a i wątpię, żeby w 1958 roku potrafiły utrzymać czyjąś uwagę.

Dużo też jest fragmentów o współczesnych bohaterom: obyczajach, kulturze, sztuce itd. Jednak za każdym razem jest to zbyt ogólne "gadanie" z którego nic nie wynika. Nie dowiadujemy się zbyt wiele o całej tej otoczce świata przedstawionego, w większości są to tylko jakieś ogólniki w stylu: "Sztuka już skorygowała błędy i zrozumiała swoje obowiązki wobec ludzkości". I co to ma niby znaczyć? Więcej konkretów!

Podsumowując, dobrze że:
- sporo o wynalazkach i technologiach,
- są te części fabuły, które dotyczą właśnie twardego s-f (czy to na Ziemi czy w kosmosie),biologii czy medycyny
- struktury społeczne i organizacje są opisane i to na dość szczegółowym poziomie.

Ale źle, że:
- jest za dużo gadania o Ziemi, którą znamy, a ta z przyszłości jest czasem zbyt podobna do tej obecnie,
- za mało twardego science-fiction, czyli tego co autor potrafi,
- są obowiązkowe romanse, na dodatek działają jako motywacja bohaterów do prawie wszystkiego, ughhh, ani to interesujące, ani wiarygodne,
- bohaterowie nie rozmawiają, a przemawiają we wzniosłych i patetycznych tomach (ten cytat o sztuce nie był wyjątkiem, każdy dialog jest tak napisany),
- z jednej strony utopijna równość, ale tradycyjny seksizm ciągle żywy: kobiety są piękne i (jeśli są zdrowe) mają urodzić co najmniej dwoje dzieci, a mężczyźni są silni i marzą o podboju. Choć muszę przyznać, tego seksizmu nie ma tak dużo, a nawet mniej niż w niektórych współczesnych powieściach ;)

Czyli miejscami jest super i intrygująco, a miejscami się zasypia, łapie za głowę albo przewraca oczami. Moja ocena to taka wypadkowa dokładnie między tymi dwoma skrajnościami. Generalnie treści i pomysłów jest sporo, ale forma zabija wszystko.
Ostatecznie nie nudziłam się i przeczytałam do końca, chociaż do wciągającej lektury tej książce sporo brakuje.

PS Bardzo podoba mi się okładka starszego wydania.

Patrząc na pozostałe recenzje, oczekiwałam czegoś nawet bardziej nudnego.

Oceniając "Mgławicę Andromedy", pomińmy na chwilę kontekst powstania powieści - Rosję, 1958 rok. Bez tego kontekstu, książka momentalnie przestaje być propagandowa, a zaczyna być utopijna. Nie wspomina się w niej o Mateczce Rasiji, o komunizmie czy o partii. Ludzie po prostu żyli i tworzyli...

Nie da się czytać. Podziwu godna erudycja autora (mówimy o pisarzu z połowy poprzedniego wieku...) pomieszana z naiwną propagandą utopii komunistycznej. Nieważne, czy robił to by zyskać przychylność decydentów, czy w to wierzył. Nie tylko nie dotrwałem do końca, zrezygnowałem blisko początku.
Pozycja dla badaczy literatury sowieckiej.

Nie da się czytać. Podziwu godna erudycja autora (mówimy o pisarzu z połowy poprzedniego wieku...) pomieszana z naiwną propagandą utopii komunistycznej. Nieważne, czy robił to by zyskać przychylność decydentów, czy w to wierzył. Nie tylko nie dotrwałem do końca, zrezygnowałem blisko początku.
Pozycja dla badaczy literatury sowieckiej.

Początek - rewelacyjny rozdział o gwieździe żelaznej - i na tym niestety koniec. Nieliczne ciekawe elementy przytłacza propaganda. I tak krok za krokiem staje się coraz bardziej drewniana. Pierwszy rozdział polecam każdemu fanowi sci-fi, choćby za odmienne podejście do zagrożenia ze strony obcych - resztę, nie wiem, może dla socjologów badających kosmiczny komunizm?

Początek - rewelacyjny rozdział o gwieździe żelaznej - i na tym niestety koniec. Nieliczne ciekawe elementy przytłacza propaganda. I tak krok za krokiem staje się coraz bardziej drewniana. Pierwszy rozdział polecam każdemu fanowi sci-fi, choćby za odmienne podejście do zagrożenia ze strony obcych - resztę, nie wiem, może dla socjologów badających kosmiczny komunizm?

Początek obiecywał fajny, kosmiczny quest na pograniczu space opery i klasycznego, eksploracyjnego s-f (motyw gwiazdy żelaznej i jej planet jest świetny),ale niestety to tylko dobre złego początki, bo sama w sobie "Mgławica Andromedy" to przyprawiające o mdłości fantasmagorie naukowca (Jefremow stworzył nawet dziedzinę nauki) o idealnym świecie komunistycznym. Ciężko to nawet nazwać fantastyką, bo to są li tylko zboczone urojenia pomylonego lewaka, tytułem przykładu:
"Jedno z najważniejszych zadań ludzkości to przezwyciężenie ślepego instynktu macierzyńskiego. Jest rzeczą bezsporną, że tylko zbiorowe wychowanie dzieci przez specjalnie w tym celu kształconych i dobieranych ludzi może ukształtować człowieka naszej społeczności. Każda matka wie, że cały świat jest życzliwie ustosunkowany do jej dziecka". str.361
Słodkie, co? Normalnie bajka.
Cała książka to słodki, utopistyczny rzyg, jak z wizji Adolfa o aryjskiej cywilizacji, czytając o pięknych i młodych, odrealnionych bohaterach świata przedstawionego miałem cały czas przed oczyma olimpijczyków z teledysku Rammstein - "Stripped". Ostatni raz z tak obrzydliwą propagandą miałem do czynienia czytając "Stalowy skok" Pera Wahloo, jedną z najgorszych książek w historii galaktyki.
W każdym razie, poza kilkudziesięciostronicowym wątkiem gwiazdy żelaznej, cała fabułę "Mgławicy Andromedy" wyraża następujący cytat:
"Zanim świat zdążył osiągnąć ustrój komunistyczny, wyrąbano lasy, spalono nagromadzone przez setki lat zasoby węgla i ropy, zanieczyszczono powietrze dwutlenkiem węgla i wyziewami fabrycznymi, wytępiono piękne i nieszkodliwe zwierzęta ..."

Początek obiecywał fajny, kosmiczny quest na pograniczu space opery i klasycznego, eksploracyjnego s-f (motyw gwiazdy żelaznej i jej planet jest świetny),ale niestety to tylko dobre złego początki, bo sama w sobie "Mgławica Andromedy" to przyprawiające o mdłości fantasmagorie naukowca (Jefremow stworzył nawet dziedzinę nauki) o idealnym świecie komunistycznym. Ciężko to...

Książka wcale nie jest przeciętna, wbrew nazwie oceny. Po prostu elementy dobre i złe równoważą się, niestety. Wizja osiągnięć techniki - imponująca. Autor docenia rolę kultury i sztuki w rozwoju społeczeństwa. Kapitalny opis przeżyć jednego z bohaterów przy słuchaniu koncertu (tu skojarzył mię się Sniegow, u którego również można znaleźć podobną scenę - tyle tylko, że Sniegow potraktował rzecz z dystansem). A z drugiej strony książka nieznośnie propagandowa, momentami naiwna, pełna patosu i nadęcia (bohaterowie nie mówią, tylko przemawiają lub wygłaszają wykłady),co sprawia, że brnie się przez tekst jak przez bagno. Szkoda.

Książka wcale nie jest przeciętna, wbrew nazwie oceny. Po prostu elementy dobre i złe równoważą się, niestety. Wizja osiągnięć techniki - imponująca. Autor docenia rolę kultury i sztuki w rozwoju społeczeństwa. Kapitalny opis przeżyć jednego z bohaterów przy słuchaniu koncertu (tu skojarzył mię się Sniegow, u którego również można znaleźć podobną scenę - tyle tylko, że...

Sięgnęłam po "Mgławicę Andromedy" naiwnie sądząc, że przeżyję przygodę podobną do tych, które serwował nam mistrz Lem, choćby w "Obłoku Magellana". Być może gdyby nie narzucające się skojarzenie z tą ostatnią pozycją, moje rozczarowanie nie byłoby aż tak wielkie. Niestety lektura tej książki nie była przygodą, a jedynie udręką.
Nie sposób odmówić autorowi ścisłej naukowej wiedzy, którą torpeduje czytelnika na każdej stronie. Stara się przekazać ją w sposób dosyć przystępny, ale jest to jedyna zaleta, której można się doszukać. Fabuła powieści jest nieskomplikowana, nieciekawa i bardzo kiepsko opowiedziana. Mimo wysiłków pisarza, nie udało mu się stworzyć żadnej dramaturgii. Prowadzi akcję dość chaotycznie i bez polotu. Bohaterowie powieści zdają się być papierowymi wycinankami, stworzonymi na dodatek na podstawie tego samego szablonu. Wszyscy są wprost idealnie piękni, mądrzy, wykształceni z nieskazitelnym charakterem i wzniosłymi pobudkami. Relacje damsko-męskie są tak powierzchowne i nierealne, że aż trudno uwierzyć, iż napisał to tak znamienity pisarz.
Być może wielbicielom bardzo naukowego science-fiction wykłady teoretyczne Jefremowa, zawarte w książce, zrekompensują ubogą stronę powieściową. Mnie to nie wystarczyło.

Sięgnęłam po "Mgławicę Andromedy" naiwnie sądząc, że przeżyję przygodę podobną do tych, które serwował nam mistrz Lem, choćby w "Obłoku Magellana". Być może gdyby nie narzucające się skojarzenie z tą ostatnią pozycją, moje rozczarowanie nie byłoby aż tak wielkie. Niestety lektura tej książki nie była przygodą, a jedynie udręką.
Nie sposób odmówić autorowi ścisłej naukowej...