Dawniejsza seria "Biblioteki Wiedzy Historycznej" na ogół utrzymywała równy, wysoki poziom swych publikacji. Tak też jest w przypadku drugiego tomu (choć wydanego wcześniej niż pierwszy) historii Kościoła katolickiego w Polsce pióra Janusza Tazbira. Jeśli ktoś poznał już twórczość tego wybitnego historyka kultury i religii, to i w tym przypadku nie powinien być zawiedziony. Praca, jak każda inna, zawiera swoje plusy i minusy. Ujemną jej stroną jest z pewnością objętość. Dosyć szczupła. Ciężko opisać dzieje kościoła w Polsce w epoce nowożytnej, dodając do tego jeszcze charakterystykę papiestwa na poszczególnych etapach tego okresu, na tak nielicznych kartach, aby nie spotkać się z przynajmniej dwoma zarzutami. Ci, którzy cokolwiek obracają się w tych obszarach, poczują zapewne niedosyt. Ci z kolei, którzy nie mają niejakiego otrzaskania z historią pomiędzy średniowieczem a czasami najnowszymi, przyjmą prawdopodobnie lekturę książki Tazbira z trudem. Przyczyną tego jest właśnie jej lakoniczność, a co za tym idzie, operowanie, siłą rzeczy, skrótami myślowymi, które są niezbędne dla pewnego poziomu ogólności. Wydaje się, że i tak źle, i tak niedobrze. Zatem, czy można stwierdzić, że książka spełnia swoje zadanie? Na pewno wielkim plusem jest jej język, a przede wszystkim to, czego mu brak. Otóż książka wydana została w 1966 r. Wydawałoby się, że musi zionąć nowomową marksistowską i upraszczaniem procesu historycznego. Ale nie, Janusz Tazbir był zbyt wielkim uczonym, aby się "bawić" w tego typu rzeczy. I mimo, że należał do szkoły Mariana Małowista, czołowego marksisty tamtego okresu, to zachował swój własny język i styl. Widać to w całej pracy, pisanej z zachowaniem szczytnej idei - sine ira et studio.
Każdy, kto pragnie nabyć wstępnych wiadomości w tej materii, powinien sięgnąć po publikację Janusza Tazbira. W mojej opinii nie warto spuszczać się na prace o historii kościoła, pisane przez ludzi tegoż kościoła (z zastrzeżeniem nielicznych wyjątków). Jako, że nikt nie powinien być sędzią we własnej sprawie, także i książki księży o kościele mają zazwyczaj wartość zeznań oskarżonego w procesie karnym.

Dawniejsza seria "Biblioteki Wiedzy Historycznej" na ogół utrzymywała równy, wysoki poziom swych publikacji. Tak też jest w przypadku drugiego tomu (choć wydanego wcześniej niż pierwszy) historii Kościoła katolickiego w Polsce pióra Janusza Tazbira. Jeśli ktoś poznał już twórczość tego wybitnego historyka kultury i religii, to i w tym przypadku nie powinien być zawiedziony....

Niestety rozczarowanie: pomimo ogromnej erudycji autora, cała historyczna narracja okazała się jednostronna i tendencyjna. Są to dzieje Kościoła katolickiego w Polsce ukazane z jednoznacznie negatywnej strony.

Niestety rozczarowanie: pomimo ogromnej erudycji autora, cała historyczna narracja okazała się jednostronna i tendencyjna. Są to dzieje Kościoła katolickiego w Polsce ukazane z jednoznacznie negatywnej strony.