lubimyczytać
Wokół książki
Aktualności
Jerzy Pilch kończyłby 70 lat. Wisła upamiętnia pisarza tablicą

Jerzy Pilch kończyłby 70 lat. Wisła upamiętnia pisarza tablicą

11.08.2022

Jerzy Pilch urodził się 10 sierpnia 1952 roku. W środę kończyłby więc 70 lat. Rodzinne miasto pisarza z okazji tej okrągłej rocznicy odsłoniło pamiątkową tablicę, która jest częścią spacerowego Szlaku Odkrywców Wisły. Zamontowano ją niedaleko domu rodzinnego pisarza, naprzeciwko Piekarni u Troszoka. To sam koniec wiślańskiego deptaka, który sam pisarz nazywał „Starą Rzeźnią” i który wielokrotnie pojawiał się w jego twórczości.

Jerzy Pilch kończyłby 70 lat. Wisła upamiętnia pisarza tablicą

Adam Kumiszcza/Wikimedia Commons; Katarzyna Kubaszewska/UM Wisła

Jerzy Pilch wielkim pisarzem był

Wisła dba o pamięć o autorze. Ostatnio samorząd miasta odkupił dom rodzinny Pilcha od jego córki. Ma w nim powstać miejsce pamięci o pisarzu, ale też dom pracy twórczej. Tymczasem na odsłoniętej teraz tablicy poświęconej pisarzowi, znalazł się tekst w polskiej i angielskiej wersji językowej.

Czytamy:

Jerzy Pilch to jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, autor kilkudziesięciu książek, m.in. „Pod Mocnym Aniołem”, „Bezpowrotnie utraconej leworęczności”, „Innych rozkoszy”, czy „Wielu demonów”. Urodził się w Wiśle, tutaj spędził pierwsze dziesięć lat swojego życia, po przeprowadzce do Krakowa w 1962 roku wielokrotnie i regularnie wracał do rodzinnej Wisły.

I dalej:

Był jednym z najpopularniejszych polskich felietonistów, jego teksty ukazywały się m.in. w „Tygodniku Powszechnym” czy „Polityce”, a książki nie schodziły z list bestsellerów. To właśnie Wiśle poświęcił znaczną część swojej twórczości, w swoich książkach często wracał w rodzinne strony, a bohaterowie jego utworów to często postaci zaczerpnięte ze świata realnego, także członkowie jego rodziny. Babka Czyżowa, stary Kubica czy naczelnik poczty to literaccy bohaterowie, którzy zapadali w pamięć czytelników, podobnie jak barwne i ironiczne opisy społeczności protestanckiej Wisły.

A także:

Do dzisiaj w Wiśle można zobaczyć wiele miejsc opisanych przez Jerzego Pilcha w książkach i felietonach, jak choćby Stara Rzeźnia – dom rodziny Czyżów (budynek piekarni przy ul. 1 maja 41), Dom Zborowy, ośrodek „Start” czy dom na Parteczniku, w którym w latach 80. XX wieku zamieszkali rodzice Jerzego Pilcha. Był laureatem wielu nagród, jak choćby Literackiej Nagrody „Nike”, Nagrody Fundacji im. Kościelskich czy Złotej Honorowej Cieszynianki. Od 2021 roku w Wiśle odbywa się Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha „Granatowe Góry.

Jerzy Pilch był tak silnie związany z Wisłą, że materiału opisującego tę relację starczyło na napisanie książki. Zrobił to Andrzej Drobik w lekturze „Wisła w sensie magicznym. Nieturystyczny przewodnik po Wiśle Jerzego Pilcha”.

– Czytam przewodnik Andrzeja Drobika i mam wspaniałe uczucie, że wędruję po rodzinnym mieście Jerzego Pilcha prowadzony pod ramię przez cudownego gawędziarza, wybitnego znawcę i Wisły, i Pilcha. Autor dba, abym niczego nie przegapił, a fascynujące informacje i ucieszne anegdoty sprawiają, że podczas tej gawędy-przechadzki trwam w nieustającej ekscytacji. Nad nami zaś unosi się duch Pana Jerzego, który podrzuca mojemu przewodnikowi najlepsze zdania swojej wiślańskiej prozy, abyśmy mogli pojąć w „sensie ścisłym” to, co widzimy – pisze o książce prof. Ryszard Koziołek.

Oto tylko jeden z wielu cytatów Jerzego Pilcha związanych z Wisłą. Pochodzi z książki „Moje pierwsze samobójstwo”. To jedna z ponad dwudziestu pozycji, które napisał ten autor:

„Jest cicho, przeraźliwie cicho. Moja dwudziestopięcioletnia babka patrzy przez podwójne okno na zarys Jarzębatej. Nigdy tego tak nie nazwie, ale jej skóra jest martwa, jej dusza jest w zgliszczach, jej serce jest spopielone. Nie tylko Jarzębata jest za podwójnym oknem. Cały świat jest za podwójnym oknem, ona sama jest za podwójnym oknem. Jej nogi, jej ręce, jej głowa – są od niej oddzielone; chodzi, siada, rusza rękami, widzi i słyszy tylko dlatego, że resztkami sił każe ruszać nogom i rękom, widzieć oczom i słyszeć uszom.”

Spacerowy Szlak Odkrywców Wisły

Szlak w mieście rodzinnym Jerzego Pilcha jest rozbudowywany. Do tej pory, w formie jedenastu tablic, na które można się natknąć głównie w centrum Wisły, upamiętniono m.in. Juliana Ochorowicza, Karola Stryję, Jana Sztwiertnię, Bolesława Prusa, Władysława Reymonta, Stanisława Hadynę, Witolda Gombrowicza oraz Czesława Miłosza.

W najbliższych miesiącach mają stanąć kolejne, m.in. Bogumiła Hoffa, luterańskiego biskupa Juliusza Bursche, Marii Konopnickiej, Gustawa Morcinka, Jana Sztaudyngera i Adama Małysza.