„Rysa” – książka wciąga, nie od razu, ale za to coraz mocniej

Premiera książki miała miejsce w 2018 roku. Rok później „Rysa” zdobyła nagrodę im. Janiny Paradowskiej na Międzynarodowym Festiwalu Kryminału we Wrocławiu. Lektura wciąga bardzo mocno, mimo pewnych niedociągnięć, których można by uniknąć przy uważniejszej redakcji. „Rosłość” w charakterystyce jednego z bohaterów powtarzaną na samym początku historii i „splątanie” kompulsywnie nieomal używane w sporym fragmencie książki można było chyba określić odrobinę inaczej. To drugie to oczywiście termin z psychologii, zapewne w fachowych opisach trudny do zastąpienia, jednak Igor Brejdygant jest autorem thrillera, nie podręcznika o zaburzeniach psychicznych.

Ta początkowa „chropawość” podczas lektury jest na szczęście zrekompensowana ciągiem dalszym. Czytelnik, wciągnięty w dochodzenie głównej bohaterki – komisarz Moniki Brzozowskiej, już po kilku stronach przestanie zwracać uwagę na cokolwiek, do momentu, kiedy nie zakończy lektury.

Pewnie też z radością sięgnie po ciąg dalszy, czyli wydany w 2019 roku „Układ”. Tym bardziej, że wraz z bohaterką, autor prowadzi historię sprawnie meandrując między narkotycznymi wizjami, wspomnieniami a światem realnym. Można to uznać niemal za „znak fabryczny” Igora Brejdyganta, który eksploruje oniryczno-paranoiczne odkształcenia rzeczywistości już od kilkunastu lat – tak w swoich scenariuszach, jak w dokonaniach stricte literackich (zaczęło się chyba od scenariusza do „Palimpsestu” w reżyserii Konrada Niewolskiego).

Serial „Rysa” – scenarzysta bawi się z czytelnikami

Podczas oglądania „Rysy” w wersji serialowej trudno pozbyć się wrażenia, że Igor Brejdygant bawi się ze swoimi czytelnikami. Oferuje im scenariusz swojej książki na tyle wierny, na ile pozwalają filmowo-serialowe realia. Z drugiej zaś strony, co jakiś czas puszcza oko do miłośników swojej twórczości stosując swego rodzaju odwrócenia. Nie będzie chyba spojlerem ujawnienie, że w filmowym śledztwie partneruje bohaterce nie mężczyzna, a kobieta. Niemniej, podobnie, jak książkowy Adam Wójcik, także filmowa aspirantka, Agata, jakże by inaczej – Wójcik, preferuje osobiste relacje z własną płcią.

Nazwy miejsc, pojawiających się w fabule, przynajmniej niektórych, także są formą zabawy z tymi, którzy książkę przeczytali najpierw. Już raczej reżyserskim uśmiechem do widzów jest ubranie Janusza Chabiora w grube rogowe okulary i obsadzenie go w roli Zenona Zimeckiego, psychoterapeuty; z wystroju gabinetu wynika, że dość drogiego. Ten uśmiech skierowany jest przede wszystkim do tych, którzy mieli okazję oglądać inny film próbujący pokazać świat zniekształcony narkotycznymi wizjami – „Ślepnąc od świateł” i Janusza Chabiora grającego rolę „terapeuty” zupełnie innego rodzaju.

Nie wszyscy aktorzy dostosowują się do, trzeba przyznać, nienajgorszej średniej na planie. Dosyć sztywna i sztuczna wydaje się być Zuzanna Zielińska grająca partnerkę filmowej komisarz Brzozowskiej (Julia Kijowska). Adam z książki nie był wyprany z emocji – bał się, denerwował, miał wątpliwości. Agata w wykonaniu Zuzanny Zielińskiej odgrywa je, a nie pokazuje. Poszczególne odcinki „Rysy” reżyserowali: Maciej Migas, Łukasz Kośmicki i Leszek Dawid.

„Układ” dla miłośników Moniki Brzozowskiej

Czytelnicy, którym spodobała się komisarz Monika Brzozowska, jej niejednoznaczność i chwilami rozpaczliwa chęć powrotu do własnej przeszłości, powinni sięgnąć po „Układ”, stanowiący ciąg dalszy historii mrocznego śledztwa prowadzonego przez bohaterkę zarówno w świecie rzeczywistym, jak i w mrocznych zakątkach swojej jaźni. Sposób przedstawienia bagażu przeszłości, który każdy nosi w głowie skłania do zastanowienia i do, nie zawsze łatwych, rozrachunków ze swoim ja. Kto wie, może i „Układ” doczeka się ekranizacji – fani z pewnością będą na to czekać.