Dla mnie translatorskim majstersztykiem jest polski przekład Wszystko jest iluminacją[bookLink]50799|Wszystko jest iluminacją[/bookLink] Michała Kłobukowskiego. Nawet sporo komentujących pod tą książką też ma takie zdanie :)

Dla mnie translatorskim majstersztykiem jest polski przekład Wszystko jest iluminacją[bookLink]50799|Wszystko jest iluminacją[/bookLink] Michała Kłobukowskiego. Nawet sporo komentujących pod tą książką też ma takie zdanie :)

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post

Ciekawy tekst.
Nie jestem w stanie aż tak dogłębnie (d)ocenić różnych tłumaczeń i rzadko porównuję oryginał z przekładem.
To co jednak razi mnie najbardziej w tłumaczeniu, to ewidentne niezrozumienie niuansów (a czasami wręcz oczywistości) języka, z którego się tłumaczy. Ostatnio przeczytałam w książce taki dialog:

- [...]Toteż tatuś to rzucił, obijał się jeszcze parę lat, i wktrótce potem umarł. Mama umarła niedługo po nim. I dwa lata już jestem sama.
- Przepraszam - powiedziałem.
Zdusiła papierosa. [...]
Żegnaj, laleczko[bookLink]54508|Żegnaj, laleczko[/bookLink], przełożyła Ewa Życieńska.

No ludzie! "I'm sorry" to znaczy też "Przykro mi", co chyba jest logiczniejsze w tym kontekście :)

To oczywiście malutka wpadka, gorzej jak jest ich więcej w całej książce, że pozwolę sobie zacytować jedną z moich opinii:
"Na dodatek koszmarnie irytował mnie przekład. Wiem z doświadczenia, że tłumaczenie z obcego języka nie jest zadaniem łatwym, szczególnie, jeśli chce się uchwycić specyficzny styl utworu, dialekt, powiedzonka charakterystyczne dla danej klasy społecznej. Nie czytałam książki po angielsku, więc trudno mi ocenić, czy niektóre karkołomne słowa lub zwroty to majstersztyki tłumacza, który zmagał się ze specyficznym (stylizowanym na mowę potoczną) językiem Georga Bowlinga, czy niepotrzebne ubarwienia. Jednakże raziły mnie takie twory językowe jak: dostąpić uszlachcenia (z kontekstu wynika, że chodziło o nadanie tytułu szlacheckiego), 'wiecznotrwały' jak piramidy, sklamrząca (skamląca?) żona czy 'tchnąć nadmiernym czarnowidztwem' (zawsze wydawało mi się, że tchnąć można nadzieją). Miejscami miałam też wrażenie, że tłumacz nie znał niuansów angielskiej kultury (choć to pewnie zarzut na wyrost, jako że sam o sobie pisze, że jest zagorzałym orwellistą). Dlaczego bowiem pojawiają się takie potworki językowe jak 'ŚWIĘTO BANKOWE' (podejrzewam, że po angielsku 'bank holiday', które jest po prostu dniem urzędowo wolnym od pracy) czy 'urzędnik bankowy, pracujący na przedmieściu, przesiadujący za OSZRONIONĄ MROZEM SZYBĄ, liczący stosy banknotów i podlizujący się szefowi (i znów podejrzewam, że chodziło o 'frosted glass' czyli jakże częstą w biurach przegrodę z matowego szkła - szron i mróz nie mają tu logicznego uzasadnienia). Dlaczego "zaprzęgiem powoził stangret, a z tyłu siedział GROOM" (skoro jest na to polskie słowo - mastelarz lub koniuszy), natomiast George Bowling pochodził z DOLNEGO BINFIELD, a nie po prostu z Lower Bienfield (jaki jest sens sztucznie tłumaczyć połowę nazwy własnej)?"
Brak Tchu[bookLink]193087|Brak Tchu[/bookLink], przekład Bartłomiej Zborski.

Czasami koszmarnie trudno jest uchwycić slang czy specyficzy sposób mówienia pewnej grupy społecznej
Służące[bookLink]56437|Służące[/bookLink]
i chylę czoła przed tłumaczami, którzy podejmują się tego wyzwania.

To fakt, że każdy język ma swoje niuanse i czasami nie da się uniknąć opisu, gdyż nie ma idealnego odpowiednika danego słowa czy wyrażenia. Nie lubię natomiast, gdy tłumacz próbuje być 'mądrzejszy od samego autora" i przekładając narzuca własną intrepretację i zmienia styl - a obserwowałam to zjawisko parokrotnie w wykonaniu znajomej mi tłumaczki.

Ciekawy tekst.
Nie jestem w stanie aż tak dogłębnie (d)ocenić różnych tłumaczeń i rzadko porównuję oryginał z przekładem.
To co jednak razi mnie najbardziej w tłumaczeniu, to ewidentne niezrozumienie niuansów (a czasami wręcz oczywistości) języka, z którego się tłumaczy. Ostatnio przeczytałam w książce taki dialog:

- [...]Toteż tatuś to rzucił, obijał się jeszcze parę...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

Przede wszystkim składam wyrazy uznania dla autora wpisu, Pana Bogusława Karpowicza. Dawno nie czytałem tak interesującej wypowiedzi.

Odnosząc się do tematu chcę zwrócić uwagę na twórczość Dana Browna.
Każda z jego książek tłumaczona była przez innego tłumacza, a w jednym przypadku ("Zwodniczy punkt"), nawet przez małżeństwo.
I tu zagadka. Każdą z książek czytałem z jednakową, ogromną przyjemnością. Jak to wytłumaczyć? Kunsztem autora, czy jednomyślnością tłumaczy w odgadywaniu zamysłu tegoż?

Przede wszystkim składam wyrazy uznania dla autora wpisu, Pana Bogusława Karpowicza. Dawno nie czytałem tak interesującej wypowiedzi.

Odnosząc się do tematu chcę zwrócić uwagę na twórczość Dana Browna.
Każda z jego książek tłumaczona była przez innego tłumacza, a w jednym przypadku ("Zwodniczy punkt"), nawet przez małżeństwo.
I tu zagadka. Każdą z książek czytałem z...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

Najtrudniejsze tłumaczenia to chyba te z języków azjatyckich, bo to wyjątkowo niewdzięczny materiał do tłumaczeń. Chiński, koreański i japoński różnią się od języków europejskich niemal wszystkim - składnią, słownictwem, gramatyką, ale też podejściem do stylistyki. W krajach tych powtórzenia, a właściwie uściślenia, są na porządku dziennym, a w języku polskim zostałyby uznane za pleonazmy i inne błędy językowe.

Dlatego jako tłumacz unikam literatury i trzymam się tłumaczeń biznesowych, które wymagają tylko wiernego i w miarę estetycznego przekazania sensu.

Najtrudniejsze tłumaczenia to chyba te z języków azjatyckich, bo to wyjątkowo niewdzięczny materiał do tłumaczeń. Chiński, koreański i japoński różnią się od języków europejskich niemal wszystkim - składnią, słownictwem, gramatyką, ale też podejściem do stylistyki. W krajach tych powtórzenia, a właściwie uściślenia, są na porządku dziennym, a w języku polskim zostałyby...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

Nie ma siły, żeby tłumaczenie był wierne w stylu 1:1. Bardzo często tego po prostu nie da się czytać. Faktem smutnym jest, ze coraz częściej tłumaczy się na czas, bo wydawca goni. Tłumaczą coraz częściej ludzie, którzy nigdy z danym językiem nie zetknęli się "na żywca" a jeśli już, to poznali go w wersji "zmywakowej" w ramach emigracji zarobkowej. Tymczasem nie tylko trzeba znać niuanse danego języka, ale i mieć bogaty zasób własnego słownictwa, poprawnie stosować związki frazeologiczne. Niedawno w pewnej bardzo popularnej powieści ;-) dowiedziałem się, że bohater pocałował bohaterkę z ferworem... Hmmm... rozumiem, o co chodzi, ale przy takich kwiatkach w każdej powieści, nawet najbardziej mi odpowiadającej tematem nagle się zatrzymuję, tempo akcji szlag trafia, bo zamiast śledzić treść, muszę się zastanowić, co tłumacz miał na myśli.
Miałem okazję nieco śledzić wysiłki redakcyjne redaktora pewnego poczytnego kryminału, którzy dostał tekst po przetłumaczeniu. Nie jestem specjalistą, ale odniosłem wrażenie, że tłumacz głównie korzystał z programu Translatica. No, klient nasz pan, płaci, więc nie marudzić, tylko redagować. Redaktor staje się więc drugim tłumaczem. Daj Boże, żeby miał dostęp do oryginału. Pół biedy, jeśli rzecz dotyczy literatury popularnej. Ale odnoszę wrażenie, że nawet jakoby szanujące się wydawnictwa zatrudniają tłumaczy, redaktorów i korektorów z ulicy, byleby taniej, ludzi, którzy 30 lat temu nie mieli by szans zdać matury. W książkach historycznych, popularnonaukowych i w literaturze faktu coraz częściej można zetknąć się z takimi bykami i bzdurami, że włosy dęba stają. Niby widnieje nazwisko redaktora, nazwisko korektora, ba! nawet nazwisko konsultanta lub redaktora merytorycznego. Tymczasem wygląda to tak, jakby wszyscy brali pieniądze za sam fakt udostępnienia swojego nazwiska. Oczywiście ten problem nie dotyczy jeszcze większości tytułów, ale owa negatywna tendencja narasta.

O problemach na linii tłumacz-autor i meandrach tłumaczenia doskonale pisze pani Tabakowska w
http://lubimyczytac.pl/ksiazka/57641/o-przekladzie-na-przykladzie-rozprawa-...
Konkretnie, ciekawie i z humorem. Polecam!

Nie ma siły, żeby tłumaczenie był wierne w stylu 1:1. Bardzo często tego po prostu nie da się czytać. Faktem smutnym jest, ze coraz częściej tłumaczy się na czas, bo wydawca goni. Tłumaczą coraz częściej ludzie, którzy nigdy z danym językiem nie zetknęli się "na żywca" a jeśli już, to poznali go w wersji "zmywakowej" w ramach emigracji zarobkowej. Tymczasem nie tylko trzeba...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

Byłam niedawno na występie pana Andrusa, na którym powiedział takie zdanie: "Tłumaczenie: jak piękne to niewierne, jak wierne to niepiękne".

Byłam niedawno na występie pana Andrusa, na którym powiedział takie zdanie: "Tłumaczenie: jak piękne to niewierne, jak wierne to niepiękne".

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post

"Jako czytelnik oczekuję od przekładu dwóch rzeczy: wierności i urody." No tak, oczekiwać można. Ale z jakiś powodów już na studiach nauczono mnie maksymy B. Shaw - Ko­biety są jak przekład: piękne nie są wier­ne, wier­ne nie są piękne. I jeszcze ten wieczny dylemat: doprowadzić czytelnika do autora /czytaj, zmusić czytelnika do podjęcia pewnego wysiłku/ czy też doprowadzić autora do czytelnika /czyli zasada: klient nasz pan i autor też się musi temu podporządkować/ Spowodować by spotkali się w połowie drogi? I gdzie to jest ta "połowa drogi"? Ale na szczęście ja nie tłumaczę literatury pieknej, ufff:-)

"Jako czytelnik oczekuję od przekładu dwóch rzeczy: wierności i urody." No tak, oczekiwać można. Ale z jakiś powodów już na studiach nauczono mnie maksymy B. Shaw - Ko­biety są jak przekład: piękne nie są wier­ne, wier­ne nie są piękne. I jeszcze ten wieczny dylemat: doprowadzić czytelnika do autora /czytaj, zmusić czytelnika do podjęcia pewnego wysiłku/ czy też doprowadzić...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

Tłumaczenie Drogi Królów, czyli książki, która bije rekordy popularności też najlepsze nie jest. W porównaniu z innymi powieściami fantasy, chociażby Malowanym człowiekiem wypada bardzo słabo. Liczne powtórzenia tych samych słów w obrębie jednego zdania wołają o pomstę do nieba, np.

"Z ziemi podnosiły się amorficzne KSZTAŁTY z kłębiącego się szarego DYMU. Niczym kółka z DYMU, tylko w innym KSZTAŁCIE".

"Wszystkie konie poza dwoma ryshadyjskimi niosły RANNYCH.
- Zabierz RANNYCH do mojego obozu - polecił arcyksiążę".

"Biały, puszysty bandaż pomarszczył się, zbrązowiał w OGNIU i zaczął parować, a jego krawędzie stanęły w OGNIU".
Aż prosi się tutaj, by użyć: stanęły w PŁOMIENIACH!

"Gdybyś miał obalić jasnookich i postawić się na ich MIEJSCU, nadużycia władzy nadal miałyby MIEJSCE".

"(...) miała na sobie prostą białą koszulę, wiązaną z przodu, z przedłużonym lewym rękawem, który dało się zawiązać, by ochronić jej BEZPIECZNĄ dłoń. Przeniosła BEZPIECZNĄ sakiewkę do koszuli...".

"Podobno istniały tysiące rodzajów sprenów, wielu ludzie nigdy nie WIDZIELI i nie WIEDZIELI o ich istnieniu".
Porażka normalnie.

"Chwycił Drehy`ego za ramię i szarpnął nim do PRZODU, niemal go przewracając. Zrobił krok do PRZODU...".

Książka arcyciekawa ale jakość tłumaczenia miejscami skandaliczna. Ale tak jak mówię, na całe szczęście są to pojedyncze potknięcia. Oby druga część nie obfitowała w takie kwiatuszki.

Tłumaczenie Drogi Królów, czyli książki, która bije rekordy popularności też najlepsze nie jest. W porównaniu z innymi powieściami fantasy, chociażby Malowanym człowiekiem wypada bardzo słabo. Liczne powtórzenia tych samych słów w obrębie jednego zdania wołają o pomstę do nieba, np.

"Z ziemi podnosiły się amorficzne KSZTAŁTY z kłębiącego się szarego DYMU. Niczym kółka z...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej

A, byłabym zapomniała - angielskie tłumaczenia Sapkowskiego. Nic dziwnego, że Amerykanie uważają "Wiedźmina" za wyjątkowo tanią powiastkę fantasy bez polotu i stylu.

Z wyrazami szacunku
Kazik

A, byłabym zapomniała - angielskie tłumaczenia Sapkowskiego. Nic dziwnego, że Amerykanie uważają "Wiedźmina" za wyjątkowo tanią powiastkę fantasy bez polotu i stylu.

Z wyrazami szacunku
Kazik

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post

Więcej takich artykułów na LCz! Merytorycznie i z ciekawostkami - to jest to!

Co do "Lolity" Stillera - wstrzymałabym się z tym zachwytem, bo może i piękne, ale niewierne, momentami wręcz bezczelne w ingerowaniu w tekst. Sporo osób zarzuca Stillerowi wprowadzenie infantylnych spieszczeń (których Nabokov się wystrzegał) czy wulgaryzacja języka. Kogo bardziej ciekawi ta kwestia, zachęcam do przeczytania wypowiedzi Henryka Daski. No i zapoznania się przekładem Kłobukowskiego, który - w przeciwieństwie do Stillera - nie ucieka przed licznymi gierkami słownymi w przypisy, a podejmuje wyzwanie, bardzo często spisując się na medal i ukazując prawdziwy kunszt translatorski.
Jakkolwiek Stiller "olśniewa erudycją", czytając jego wypowiedzi trzeba być nieustannie czujnym i sceptycznym - gość lubi histeryzować, wyolbrzymiać, oczerniać, a nawet przekręcać i stulać (fanom baśni polecam wspomnienia Stillera o agentach bezpieki na jego żądanie grzecznie ściągających buty przed wejściem do mieszkania, albo wychodzeniu jak gdyby nigdy nic z przesłuchania, bo "on sobie nie życzy" - wyobraźnia Szeherezady może się spakować i schować). Choć jego "Mechaniczna pomarańcza" to majstersztyk, tu się zgodzę.

Dorzucę jeszcze starusieńkie tłumaczenie "Lśnienia" Kinga (chyba pierwszy polski przekład?), w którym matka zwraca się do swojego małoletniego syna "buddy", co tłumaczka uparcie przekłada na "stary". Brzmi to straszliwie nienaturalnie i czytelnik nawet nie znający angielskiego od razu czuje, że coś jest nie tak.

Pamięta ktoś, jak odsunięto Cholewę od tłumaczenia Pratchetta i zatrudniono Malinowską-Grupińską? Co się wtedy w fandomie nie działo, i nic dziwnego! Samo odesłanie kogoś tak utalentowanego od serii wymagającej dobrego orientowania się fantastyce i kuglarskich wręcz zdolności do przekładania gierek słownych było karkołomną decyzją, a zatrudnienie kogoś, kto ma problemy z przełożeniem pojedynczych słów jest co najmniej decyzją dziiiiiiiiwną... "Spódniczka" zamiast "kilt", "ghost body" jako "zombi", "butler" na "rzeźnik", pomylenie "witch" z "with", długo by wymieniać i niejedną analizę w tym temacie fani zrobili. Do tego infantylizowanie (że niby seria o Tiffany i książka o Maurycym dla młodszych czytelników, A GUZIK PRAWDA), mordowanie humoru, wycinanie i dodawanie zdań według własnego widzimisię. Protest był tak wielki, że ponownie wydano te książki, tym razem w tłumaczeniu Cholewy.

Jakkolwiek zabrzmi to dziwnie, proszę czytających o minutę ciszy przepełnionej szacunkiem dla tłumaczenia "Zmierzchu" w wykonaniu Joanny Urban. Ta kobieta stawała na głowie, by choć trochę ocalić styl tej książki (porównajcie z oryginałem - tego w ogóle nie da się czytać). Jej nadludzkie wysiłki jednak nigdy nie zostaną docenione przez ogół ze zrozumiałych powodów.

Z wyrazami szacunku
Kazik

Więcej takich artykułów na LCz! Merytorycznie i z ciekawostkami - to jest to!

Co do "Lolity" Stillera - wstrzymałabym się z tym zachwytem, bo może i piękne, ale niewierne, momentami wręcz bezczelne w ingerowaniu w tekst. Sporo osób zarzuca Stillerowi wprowadzenie infantylnych spieszczeń (których Nabokov się wystrzegał) czy wulgaryzacja języka. Kogo bardziej ciekawi ta...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej