-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
Czy łymyn lecą na gigachadów? Młodzieżowe Słowo Roku 2022
Młodzieżowe Słowo Roku jest plebiscytem organizowanym przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Od 15 listopada można głosować na finałową dwudziestkę słów, a o zwycięstwo powalczą m.in. gigachad, sigma, a także łymyn i onuce.
SHVETS production / Pexels (https://www.pexels.com/@shvets-production/), za: Canva
Młodzieżowe Słowo Roku Polki i Polacy po raz pierwszy wybrali przed sześcioma laty. Wtedy zwycięzcą okazał się sztos, czyli „coś fajnego i niesamowitego”, rok później zwyciężyło właściwie nie słowo, a emotikon – XD, który wyraża zdumienie, podziw, rozbawienie. Rok 2018 należał do dzbana, czyli kogoś niezbyt inteligentnego i na dodatek – niemiłego. Potem nastąpił czas alternatywki, czyli „dziewczyny o alternatywnych poglądach i upodobaniach”. W roku 2020 plebiscyt postanowiono odwołać, ponieważ wiele ze zgłaszanych propozycji było obraźliwych, a to jest sprzeczne z jego regulaminem. Rok temu zwyciężył natomiast śpiulkolot, czyli miejsce do spania lub udanie się na spoczynek (gdy mowa o „boradingowaniu do śpiulkolotu”). Przy okazji zeszłorocznego zwycięzcy pojawiły się jednak głosy, że w jego wyborze duży udział miały wcale nie aż tak najmłodsze osoby – w końcu to sformułowanie bardzo popularne również wśród 30- i 40-latków.
Tyle jednak o przeszłości – a które słowo ma szansę zwyciężyć w roku 2022? Poznajcie finalistów!
Młodzieżowe Słowo Roku 2022 – finaliści
- baza (bazunia, zbazowanie) – stanowi wyraz aprobaty i pozytywnych emocji oraz bezpośrednie tłumaczenie angielskiego based; co ciekawe, wcześniej słowem tym określano osobę uzależnioną od kokainy, jednak w roku 2010 raper Lil B nadał mu nowe znaczenie. Jak powiedział w jednym z wywiadów w roku 2011: „Based oznacza bycie sobą. Bez lęku o to, co pomyślą ludzie. Bez lęku o robienie tego, co chciałbyś robić. Oznacza bycie pozytywną osobą”;
- betoniarz – słowo zaczerpnięte z dwóch krótkich filmików umieszczonych na YouTube w 2008 roku, zawarte w nich absurdalne powiedzonka brzmiały: „beton, be be be beton, cztery cztery”; po latach filmy zyskały dużą popularność, a „betoniarz” odnosi się albo do samej profesji, albo może się też kojarzyć z osobą otyłą; „beton” to natomiast stan upojenia marihuaną, a dawniej: określenie osoby o konserwatywnych poglądach;
- cringe ( i spolszczone krindż) – wstyd, przypał, sytuacja powodująca zażenowanie;
- essa – wyraz pozytywnych uczuć, pozdrowienie; coś, co przychodzi łatwo dlatego, że jesteśmy wyluzowani (mamy essę);
- gigachad – ktoś, kto świetnie radzi sobie w danej dziedzinie, jest urodzonym zwycięzcą; słowo pierwotnie używane jako określenie popularnego, wizualnie atrakcyjnego mężczyzny, który nie ma problemów z nawiązywaniem seksualnych kontaktów z kobietami;
- a kto pytał? – sformułowanie wyrażające brak zainteresowania treścią danego komunikatu;
- łymyn – spolszczona wersja angielskiego women, używanego jako pejoratywne określenie kobiet, z ironią, pobłażaniem;
- naura – nominowany również w zeszłym roku zwrot używany na pożegnanie, skrócona wersja „na razie”;
- NPC (z ang. non-player character, non-playable character) – określenie zapożyczone z gier wideo, oznaczające postać sterowaną przez komputer; oznacza zwykłą, niewyróżniającą się, ale jednocześnie dziwną, mechanicznie zachowującą się osobę;
- odklejka (osoba), odkleić się (czynność) – określenie nazywające osobę nieobecną myślami lub stan oderwania od rzeczywistości;
- onuca (a także ruska onuca) – osoba popierająca Rosję w wojnie z Ukrainą, popierająca działania agresora;
- pokemon – osoba, która wyróżnia się swoim wyglądem, ekstrawagancka, aluzja do stworów znanych z anime oraz gier komputerowych;
- rel (z ang. relatable) – zgadzam się z tobą, czuję to samo, potwierdzam to, co powiedziałeś/aś;
- robi wrażenie – sformułowanie, które – w zależności od tego, czy osoba go używająca mówi ironicznie, czy dosłownie – wyraża albo zdumienie, albo podziw; nawiązuje do jednego z filmów na YouTube, którego autor, podziwiając trzydziestocentymetrowy kebab, mówi: „robi wrażenie”;
- siedemnaście (hehe, 17) – żartobliwa odpowiedź na pytanie o wiek, mogąca też stanowić odpowiedź na każde pytanie zaczynające się od „ile?”; „Ile ty masz lat? Hehe, siedemnaście” to też fragment piosenki NATSU WORLD, grupy skupionej wokół youtuberki i influencerki Natsu;
- sigma (sigma male) – określenie używane wobec pewnego siebie, niezależnego, silnego mężczyzny;
- slay ( z ang. niszczyć, gromić) – coś, co wymiata, robi wrażenie, wzbudza podziw, komuś imponuje;
- sus (z ang. suspect, suspicious) – czyli podejrzany; skrót używany często przez graczy Among Us, czyli gry wideo będącej odpowiednikiem zabawy w mafię – gra zdobyła popularność w 2020 roku;
- twoja stara (warianty: twój stary, twoja matka, twój ojciec) – również nominowana w zeszłym roku riposta na pytanie: „Kto? Kto pytał?” lub dowolną inną wypowiedź; nierzadko powiedzenie ucinające dyskusję;
- UwU – emotikon oznaczający coś uroczego, słodkiego, ekspresja ciepłych emocji; może stanowić również ironiczną reakcję na coś, co jest przesłodzone.
(Giga)chad, sigma i łymyn a alt-right i incele
Część ze słów-finalistów tegorocznego plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku jest zapewne znana niektórym użytkownikom i użytkowniczkom jako ta pochodząca ze środowisk alt-rightowych (głoszących skrajnie prawicowe ideologie). Na internetowych chanach, w negatywnym znaczeniu, często używane jest jedno z nominowanych słów, czyli Gigachad (a częściej jego pierwotna, choć trochę mniej spektakularna wersja, chad). Jak głosi anglojęzyczna IncelWiki, „chad to mężczyzna, który może wywołać niemal powszechne seksualne zainteresowanie wśród kobiet właściwie na życzenie. Najczęściej dobrze wygląda: jest przystojny i wysoki, dobrze zbudowany, a także – bogaty. W wyglądzie chada można też zobaczyć tak charakterystyczne męskie cechy jak: kwadratowa szczęka, oczy łowcy, wyraźnie zarysowane kości policzkowe, szeroki podbródek”.
Nie bez przyczyny definicję chada można znaleźć właśnie na wspomnianej IncelWiki, czyli Wikipedii inceli. Incele to z kolei mężczyźni, zazwyczaj w wieku 25-35 lat, którzy albo są prawiczkami, albo mają za sobą nieliczne/nieudane relacje seksualne z kobietami. Samo słowo incel stanowi zresztą skrót od involuntary celibate, czyli „celibat mimo woli”. Żeńskim odpowiednikiem Chada jest Stacey – oboje nie są „normikami”, czyli zwykłymi i nie za pięknymi zjadaczami chleba, a już na pewno nie „przegrywami".
Na to, że część z nominowanych w tym roku do Młodzieżowego Słowa Roku określeń ma historię w środowiskach alt-right, mizoginów, zwrócili uwagę twórcy strony (a także profili na Facebooku i na Instagramie) O języku (@o.jezyku), czyli Marysia Bolek, doktorantka UW i językoznawczyni oraz Paweł Chról – filozof i judaista. Pisząc o kolejnym z nominowanych słów, czyli sigmie, a właściwie „sigma male”, czyli introwertycznym odpowiedniku chada, zauważają:
Podobnie jak cała reszta stereotypowych alfa, beta… mężczyzn, sigma male powstał na gruncie mizoginistycznej i toksycznej manosfery, która wierzy w konkretną hierarchię społeczno-seksualną, która ich zdaniem jest efektem kobiecych uprzedzeń.
Tak samo, jak zauważają autorzy powżyszego wpisu na Instagramie, jest ze słowem „łymyn”, którego źródło stanowi angielski komentarz „women” ze stojącym obok emotikonem przedstawiającym kawę. Słowo to stanowi wyraz pogardy dla kobiety mówiącej – zdaniem osoby tę pogardę wyrażającej – coś głupiego. Słowo najczęściej używane jest z „kawowym” emotikonem, ponieważ w filmie „Team Fortress 2” z 2017 roku dwóch mężczyzn, popijając ten napój, stwierdza w pewnym momencie pobłażliwie: „Women!”. Jak czytamy we wpisie O języku:
Powtarza to negatywny i seksistowski stereotyp kobiety, która jest głupia i niepoważna, i można zwracać się do niej protekcjonalnie. W 2022 roku na TikToku bardzo popularne stało się zostawianie takich komentarzy pod filmikami młodych kobiet. Na polskim gruncie przyjęło się to pod postacią pisania #łymyn (transliteracja spolszczonej mowy).
Jako że język kształtuje rzeczywistość, to czy można stwierdzić, iż oznacza to, że ruchy alt-right mają na nią coraz większy wpływ? Czy większość osób, owszem, używa tych stwierdzeń, jednak nie zastanawiając się nad ich pierwotnym znaczeniem i negatywnym nacechowaniem? Jak wyjaśnia O języku:
Zazwyczaj jest tak, że „nowe” słowa wywodzące się ze społeczności internetowych są najpierw używane przez małe grupki wtajemniczonych na forach internetowych, zanim przechodzą do mainstremu i są masowo używane przez większą część społeczeństwa. Wiele powszechnie używanych słów ma swoje źródło na przykład w dawnych internetowych komunikatorach lub czatach, które już nie istnieją. Podobnie jest ze słowami wyłonionymi do głosowanie w tegorocznym plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku.
Z większością tych słów jest jak z każdym „nowym” słowem, nie ważne, czy to słowo „młodzieżowe”, „internetowe”, czy po prostu zapożyczenie z innego języka. Świetnym przykładem będą tu słowa, które przeniknęły do polskiego z gwary więziennej, na przykład „ksywa”. Mało kto się orientuje, że to jidyszyzm, który dotarł do języka potocznego właśnie poprzez ten socjolekt. Mało kto kojarzy, że słowa z jidysz były celowo wybierane przez przestępców jako „kod” do porozumiewania się między sobą i że pierwotnie te słowa miały być niedostępne dla reszty polskojęzycznego społeczeństwa. Z czasem jednak się rozpowszechniły i odkleiły od dawnego kontekstu. Już nikt nie myśli, że mówiąc „ksywa”, reprezentujemy poglądy grup przestępczych.
Podobnie tutaj. Jak piszemy w naszym wpisie o historii tych słów wytypowanych do głosowanie w plebiscycie, ich znaczenia się pozmieniały, szczególnie na gruncie polskiego internetu. Na przykład „baza” została „przejęta” przez lewicowe grupki facebookowe i dorobiono nawet teorię, że to słowo ma związek z marksistowskim pojęciem „bazy”, „chad” stał się bohaterem licznych memów, a „gigachadem” nazywano nawet – w jak najbardziej pozytywnym tego słowa znaczeniu – prezydenta Ukrainy Wołodymira Zełenskiego.
Nie zmienia to jednak faktu, że dla zrozumienia znaczenia niektórych z tych słów trzeba się „zatopić” w myśl skrajnie prawicowych albo mizoginistycznych grup internetowych. Szczególnie jeśli chodzi o słowo „sigma”, które PWN opisało wyjątkowo pobieżnie. Żeby zrozumieć, czemu w ogóle użyto litery greckiego alfabetu dla określenia kogoś niezależnego, trzeba poczytać trochę na temat kontekstu, z którego wyszło to słowo. A kontekst ten jest jednoznacznie skierowany na stereotypowe postrzeganie kobiet.
Dlatego dla nas szczególnie uderzające było wybiórcze definiowanie tych słów. Prawda – coraz częściej można słyszeć ironiczne albo wolne od pierwotnego kontekstu użycia „bazy” czy „chada”, jednak nie jest tak, że te dawne znaczenia zupełnie przepadły. Te słowa wciąż funkcjonują w różnych grupach w ich pierwotnych znaczeniach. Z tego powodu uważamy, że warto byłoby podawać taki kontekst, żeby ludzie wiedzieli o tych różnych znaczeniach.
Ostatecznie – według nas język jest jest przede wszystkim odzwierciedleniem różnych sytuacji i układów społecznych, a w mniejszym stopniu rzeczywiście „kształtuje” rzeczywistość. Jeśli jakieś słowa zyskują na popularności to przede wszystkim mówi nam coś o społeczeństwie, w jakim żyjemy. Skoro różne treści prawicowe i mizoginistyczne dostają się i popularyzują w mainstreamie, to znaczy, że istnieje na to ogólne przyzwolenie. Można się wtedy zastanawiać, co z tym robić: czy wspominać o pierwotnych kontekstach, czy starać się zmieniać znaczenie tych słów i nic o tym nie mówić? Naszym zdaniem mimo wszystko jednak warto tworzyć rzetelne opisy rzeczywistości, w tym przypadku podawać szerszy kontekst i zakres użycia „młodzieżowych” słów. Dzięki temu każda osoba będzie mogła zdecydować, jaki ma na ten temat zdanie i co może zrobić z tym słowem dalej: powtarzać? zmieniać znaczenie? używać prześmiewczo? Do tego wszystkiego niezbędna jest świadomość, skąd się takie słowa wzięły i co jeszcze niedawno znaczyły.
A jakie jest wasze zdanie na ten temat? I które ze słów-finalistów tegorocznego plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2022 znaliście wcześniej?
komentarze [101]
Jakie jest nasze zdanie na ten temat?
Otóż takie, że powstają coraz to durniejsze plebiscyty i zajmujemy się takimi kompletnie nieistotnymi tematami, że brak słów.
Takie mam zdanie.
A KTO PYTAŁ?
.
XD
Równie dobrze mogłoby się to nazywać najbardziej kretyńskie słowo roku.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
To język ma podążać za ludźmi a nie ludzie za językiem. Gdyby świat miał działać tak jak puryści, snoby i moherowe berety sobie wyobrażają to do dziś mówilibyśmy "daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj".
Dam sobie rękę uciąć, że komisja plebiscytu będzie czułą się pchnięta do odpowiedzialności usunięcia oBrAźLiWyCh słów tak jak dwa lata temu. Czego się w końcu spodziewać po...
Przecież ten plebiscyt w ogóle nie ma sensu, głównie dlatego, że propozycje tych słów zgłaszają użytkownicy sjp.pwn.pl, wśród których młodzież należy raczej do mniejszości. W efekcie na liście pojawiają się słowa, które starsze pokolenia w jakimś stopniu wrażliwych na poprawność językową ludzi (zakładam, że jeśli ktoś coś sprawdza w słowniku, to mu trochę zależy) słyszą i...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Wierutne bzdury.
Piszę to jako przedstawiciel pokolenia Z, które przecież używa tych słów na codzień. Posiedź trochę więcej w internecie. PWN co roku trafnie dobiera nominacje do plebiscytów.
No ok. Chociaż akurat przynależność do gen Z nie jest tożsama z byciem przedstawicielem młodzieży 😉 To raz. Dwa, że to, co popularne w internecie, jest popularne właśnie w internecie, wcale niekoniecznie tylko wśród młodzieży. A trzy - wielu ze sformułowań proponowanych w plebiscycie na co dzień od lat używają też millenialsi. Stąd mój głos. W zeszłym roku spytałam zresztą...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Swoją drogą to ciekawe czemu Chad się przyjął, a Stacy nie
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Różnica jest taka, że chad (nie oszukujmy się: nikt tego nie pisze z małej litery) przeszedł do mainstreamu a stacy pozostaje w sferze redpillowych dyskusji na forach.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
"robi wrażenie – sformułowanie, które – w zależności od tego, czy
osoba go używająca mówi ironicznie, czy dosłownie – wyraża albo
zdumienie, albo podziw; nawiązuje do jednego z filmów na YouTube,
którego autor, podziwiając trzydziestocentymetrowy kebab, mówi: „robi
wrażenie”
Może ja czegoś nie rozumiem, ale to wyrażenie od zawsze ma takie znaczenie, niezależnie od...
Nie doszukuj się logiki tam gdzie jej nie ma😉
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Jedyną stałą rzeczą jest zmiana. Dotyczy to też języka, a anglicyzmy są cool ¯\_(ツ)_/¯
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Anglicyzmy to sposób na maskowanie ubogiego słownictwa, nic więcej. Najostrzej pojechali z tematem na Litwie i Łotwie, gdzie specjalne komisje ustaliły/stworzyły rodzime odpowiedniki nawet takich zapożyczeń, jak bestseller czy hashtag i były przypadki, że np. sklep dostał grzywnę za użycie anglicyzmu zamiast litewskiego słowa ¯\_(ツ)_/¯
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Hiszpanie i Francuzi też unikają anglicyzmów. Bardziej skłaniam się, że to nie kwestia ubogiego języka tylko kompleksów, w których można powiedzieć celujemy.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Ja proponuję hał hał i miał miał, bo do tego to zmierza. Najpierw przygłupie wyzwania na tik toku, teraz regres języka. Niedługo nam jeszcze prąd odłączą i cofniemy się już całkiem w rozwoju. Będziemy przy świeczkach rozmawiać o dzbanach i łymyn językiem pierwszych ludzi.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
To tylko zabawa dla młodych ludzi, którzy zawsze wprowadzali coś co można było nazwać "regresem" języka, taki urok tej społeczności. Niezależnie od epoki.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Typowe biadolenie konserw, które rok w rok, wiek w wiek, epoka w epokę, przewidują ostateczny upadek, całkowitą degradację i degenerację, absolutny rozkład na każdej możliwej płaszczyźnie, a za doprowadzenie do takiego stanu rzeczy oczywiście oskarżają młodych. Szkoda, że takie prorocze przepowiednie ani razu się nie spełniły, język polski trwa jak trwał, Europa trwa jak...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Jedna z najstarszych tabliczek sumeryjskich mówi, że świat chyli się ku upadkowi bo młodzi nie słuchają starszych i nie szanują bogów. Minęło 5000 lat i ten upadek trwa nieustannie.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
@Hamlet matko, co za bzdury. W dodatku żeby podjąć z tym jakąkolwiek sensowną politykę, należałoby wyjść poza ramy literatury, a tu niestety nie miejsce na to.
Więc tylko jedna rzecz, na czasie: jeśli chcesz wiedzieć, ile w Europie zostało tych zasad moralnych i troski o wartości, to sprawdź ile spośród krajów, które zakwalifikowały się od nas do Kataru, zrezygnowało z...
Jakby kiedykolwiek było inaczej
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam
Jacy my? Komentarz pisałem tylko w swoim imieniu. Radzę zmienić lekarza, jeżeli widzi pan wszędzie spiski, koniec świata i Nostradamusa. To moja opinia tylko, jeżeli nie mam racji, to nie mam racji, no trudno, nie każdy musi mieć zawsze rację. A tak na marginesie, wycieczki personalne niech pan urządza sobie w stosunku do kogoś innego. Co pana obchodzi gdzie ja mieszkam?...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam więcej
Nie mogłam się powstrzymać: https://demotywatory.pl/5165350/Marketingowcy-ktorzy-musza-tworzyc-hasla-z-mlodziezowymi
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam