-
ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 2LubimyCzytać1
-
ArtykułyTo do tych pisarek należał ostatni rok. Znamy finalistki Women’s Prize for Fiction 2024Konrad Wrzesiński7
-
ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 1LubimyCzytać12
-
Artykuły„Horror ma budzić koszmary, wciskać kolanem w błoto i pożerać światło dnia” – premiera „Grzechòta”LubimyCzytać1
Cytaty z tagiem "spinoza" [4]
[ + Dodaj cytat]Nie jestem ateistą i nie sądzę, abym mógł się nazwać panteistą. Jesteśmy w położeniu małego dziecka wchodzącego do olbrzymiej biblioteki wypełnionej książkami w wielu różnych językach. Dziecko wie, że ktoś musiał te książki napisać. Nie wie ono jak. Nie rozumie języków, w których zostały one napisane. Dziecko mgliście podejrzewa, że ułożenie książek ma jakiś tajemniczy sens, ale go nie pojmuje. Takie jest, jak mi się wydaje, podejście do Boga nawet najinteligentniejszych ludzkich istot. Widzimy wszechświat cudownie zaaranżowany i stosujący się do pewnych praw, ale tylko mgliście te prawa rozumiemy. nasze ograniczone umysły nie mogą pojąć tajemnicznych sił poruszających konstelacjami. Jestem zafascynowany panteizmem Spinozy, ale tym bardziej podziwiam jego wkład we współczesną myśl, ponieważ jest on pierwszym filozofem, który traktuje duszę i ciało jako jedność, a nie jako dwie odrębne rzeczy.
W szkole, mój drogi, zapewne uczą cię odrazy do tej tragicznej i wspaniałej żydowskiej postaci – dobrze, jeśli nie uczą cię pluć, kiedy przechodzisz obok jego wizerunku albo krucyfiksu. Gdy dorośniesz, mój drogi, wbrew i na przekór swoim nauczycielom przeczytaj Nowy Testament, a przekonasz się, że ów człowiek był kością z naszych kości i krwią z naszej krwi: to „cadyk” i „cudotwórca” jak się patrzy, wprawdzie wykazywał skłonność do marzycielstwa i nie miał bladego pojęcia o polityce, lecz mimo to zajmuje miejsce w panteonie największych synów Izraela, u boku Barucha Spinozy, który także został wyklęty, i również on zasługuje, byśmy tę klątwę z niego zdjęli. Tu właśnie, w odradzającej się Jerozolimie, winniśmy donośnym głosem zawołać do Jezusa i Barucha Spinozy: „Tyś naszym bratem, tyś naszym bratem!”.
Na początku filozoficznego myślenia kładł Plato zdumienie; Schopenhauer zarzucał Spinozie, że w jego filozofii nie ma miejsca na δαυμάξειν μάλα φιλοσοφικον παδος, a zatem, że nie jest w stanie wytłumaczyć własnego swego powstania.
Jak długo - zauważył Spinoza - człowiek ulega swoim popędom naturalnym, zachowuje się właśnie jak ryba, a dopiero "wraz z rozumem i cnotą" staje się kimś wyżej stojącym.