Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mało znane wybitne dzieło argentyńskiego pisarza, o którym dowiedziałem się przy okazji odcinka podcastu Spoilermaster Michała Oleszczyka poświęconego niedawno nakręconej adaptacji. Do filmu dotąd dotrzeć nie zdołałem, ale książkę znalazłem i jestem oczarowany. Akcja powieści umiejscowiona jest pod koniec osiemnastego wieku, w ostatniej dekadzie, w wicekrólestwie La Platy, zaniedbanej prowincji hiszpańskich kolonii. Ma formę wspomnień czy dziennika urzędnika Diego de Zama, który utknął na placówce w Asuncion, z dala od rodziny, w sennym, pozostającym na dalekim uboczu imperium mieście, leniwie spędzając czas na drobnych problemach i zadaniach, drobnych miłostkach urastających w jego wyobraźni do wielkich romansów wynikających z rozbuchanych niezaspokajanych pragnień i w monotonnym wyczekiwaniu na statek, którym ma przyjść upragniony awans. Mamy ciekawe tło historycznej powieści, z wyraźnym ówczesnym rasizmie, przebijającym zarówno z postawy bohatera, jak i w chwilach ujawnienia mu sposobu traktowania go w taki sposób, a do tego studium samotności i braku akceptacji świata, w którym bohater ma swoją rolę, z którą się nie godzi i złudne wyczekiwanie przez lata zmiany nie nadchodzącej, nie dającej wyzwolenia z otaczającej rzeczywistości. Całość powoli i leniwie zmierza od wynurzeń o miłosnych próbach i romansach ku dramatycznemu finałowi, gdzieś w momencie pogodzenia się ze swoją rolą i być może docenieniem miejsca, w którym przyszło odgrywać swoją rolę, z wybijającą z okrucieństwem z monotonii aktem przemocy. Świetna rzecz, skłaniająca do refleksji, wciągająca swoją monotonią, coraz ciekawszą, hipnotyzującą. To literatura iberoamerykańska inna od realizmu magicznego, to powieść historyczno-obyczajowa. A do tego napisana i przetłumaczona wspaniale.