Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W potocznym języku może czasami usłyszeć stwierdzenie, że ktoś „ma charakter” lub ktoś jest „bez charakteru”. Ale, co to właściwie oznacza „mieć charakter” lub być „bez charakteru”? I czy w ogóle możemy mieć wpływ na jego rozwój lub zmianę? Próbę rozwinięcia tego tematu podejmuje o. Marian Pirożyński w książce „Kształcenie charakteru”. Autor książki „Kształcenie charakteru”, o. Marian Pirożyński, redemptorysta, zwraca uwagę na dwa składniki charakteru: wierność obowiązkowi oraz stałość. To właśnie dzięki tym cechom, człowiek jest gotowy do poświęcania się w imię celu, który mu przyświeca. Jednocześnie, brak stałości i wierności powoduje, że łatwo przychodzi nam rezygnować z tego, co wcześniej postanowiliśmy. Współczesnym ludziom o wiele łatwiej dążyć za majątkiem, sławą czy władzą, a sama charakter traktują jako dodatek. A bez ukształtowanego charakteru nie można przecież budować trwałych związków czy nieustannie dążyć do poznawania prawdy. Bernard (1981) definiuje charakter jako „zwykły, stały i ogólny, właściwy danej jednostce sposób reagowania na społeczne środowisko, w którym funkcjonuje”. Charakter zmienia się w toku rozwoju jednostki. Na jego rozwój mają wpływ zarówno skłonności odziedziczone jak i środowisko, którym jednostka się wychowuje, ale szczególną rolę w kształtowaniu charakteru odrywa osobisty wysyłek. „Poznawać i realizować plany Boże – oto główny i najwyższy cel człowieka, w ogóle każdego stworzeni”. W kształtowaniu charakteru ważny jest konkretny CEL, do którego człowiek będzie dążył pomimo przeciwności. Chociaż trudno, żeby przeciwności się nie pojawiały. Wśród nich, autor szczególnie zwraca uwagę na egoizm i rozproszenie. Egoizm sprawia, że dla danej osoby najważniejsze są własne ambicje, pragnienie bogactwa oraz żądza przyjemności. Rozproszenie, czyli rozstrzelenie zainteresowań polega na tym, że człowiek interesuje się wieloma rzeczami, a w konsekwencji – w niczym nie jest naprawdę dobry. Dopiero, gdy już mamy określony cel – wtedy możemy zacząć kształtować swój charakter poprzez wytrwały trening i dążenie do bycia „lepszym”. Jak ten trening ma wyglądać – o tym dogłębnie pisze o. Marian Pirożyński. „Radość płynąca z pracy powiększa się: człowiek cieszy się, że może drugim pomagać i dźwigać ich wzwyż. Trudno byłoby znaleźć radość czystszą i piękniejszą, podobnie jak trudno byłoby wymyślić większe nieszczęście, niż życie bezużyteczne”. Nie mogę zaprzeczyć, że książka ta jest wartościowa. Zwłaszcza dla młodych osób – w wieku 18-23/25 lat – może okazać się ona doskonałym przewodnikiem w kształtowaniu charakteru. Dla mnie książka ta była swojego rodzaju przypomnieniem o tym, jak ważne jest, aby nieustannie ćwiczyć swój charakter, przezwyciężać swoje nawyki, złe skłonności i przyzwyczajenia. Niektóre z tych wskazówek, zawartych w książce, mogą wydawać się bardzo rygorystyczne i ciężkie do osiągnięcia, a wręcz podchodzące pod pewnego rodzaju wyczyn ascetyczny. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że rok pierwszego wydania tej książki to rok 1946. Wydaje mi się jednak, że wskazówki te, pomimo pewnego stopnia trudności, są możliwe do realizacji. Jeżeli ktoś chce być w pełni wolnym, niezależnym, zdyscyplinowanym i uporządkowanym człowiekiem, który zna swoją wartość – to wykształcenie charakteru jest niezbędne.