Katarzyna Maksymiuk

Katarzyna Maksymiuk w swojej monografii podjęła temat zachodniej polityki Sasanidów w III wieku. Konkretnie politykę Persji nie wobec Rzymu, a wobec jego wschodnich prowincji. Jak sama Autorka zaznacza, posiadane przez dziś historyków źródła mają zwykle proweniencję rzymsko-grecką, co ma wpływ na postrzeganie Persów i ich działań. Korzysta, gdzie to możliwe, także ze źródeł wschodnich i to zarówno tych z kręgu irańskiego, jak i armeńskiego. Warto bowiem zaznaczyć, że w książce analizie poddane zostały nie tylko stosunki Rzymu i Persji, ale sporo miejsca poświęcono Armeńczykom i Arabom. Maksymiuk przede wszystkim ukazuje zachodnią politykę Sasanidów jako kontynuację programu Arsakidów. Odrzuca natomiast - przynajmniej w kontekście najazdów Szapura I na Syrię i Azję Mniejszą - naśladownictwo Achemenidów i nie postrzega tych najazdów jako prób odzyskania granic sprzed podbojów Aleksandra. Usamodzielnienie się Palmyry uważa za skutek osłabienia pozycji Rzymu i próbę obrony przed rosnącym zagrożeniem perskim własnymi, arabskimi siłami. Uważa za niehistoryczną źródłową wzmiankę o zajęciu przez Odenata perskiej stolicy, Ktezyfontu. W moim odczuciu poglądy Maksymiuk warto skonfrontować np. z opiniami Roberta Suskiego, który nieco inaczej postrzega sprawy palmyreńskie i jest wybitnym znawcą "Historia Augusta". Autorka ciekawie ujęła w swej monografii tytułowe zagadnienie. Z jej pracy dowiedziałem się wielu rzeczy nowych o samym państwie perskim, które ostatnio wzbudziło moje większe zainteresowanie, bo mam w związku z nim pewne plany. Szkoda, że książka została wydana dość niedbale, z przypisów i bibliografii korzystało mi się trudno, typografia trochę przyciężka i nie ułatwia zapoznawania się z tematem. Na dodatek praca nie zawiera indeksu. Mimo wszystko polecam tę pracę osobom zainteresowanym starciem dwóch największych imperiów tej epoki w dziejach świata. Tomasz Babnis