Le Corbusier

Le Corbusier (właściwie Charles-Edouard Jeanneret, 1887–1965) uchodzi za najważniejszego architekta i urbanistę XX wieku. Dzięki słynnym budynkom oraz publikacjom i wykładom wpłynął na kilka pokoleń projektantów – najpierw w Europie, a po II wojnie światowej na całym świecie. Reprezentował pokolenie, które pod wpływem rozczarowania stanem miast odziedziczonym po XIX stuleciu, ich bezładnym rozrostem i przeludnieniem, podjęło się szukania recept na ich uzdrowienie. Proponował radykalne terapie, polegające na usuwaniu niezdrowej i niefunkcjonalnej starej zabudowy i pozostawieniu tylko najcenniejszych zabytków. Radził ścisłe łączenie funkcji mieszkalnych i rekreacyjnych, dzięki budowie bloków otoczonych starannie zaplanowaną zielenią. Sformułował pojęcie „domu jako maszyny do mieszkania”, zaprojektowanego racjonalnie i drobiazgowo, jak samochód czy samolot. Popularyzował budowanie wysokich budynków dzięki wykorzystaniu możliwości żelbetu i prefabrykacji. Poważał niewielu współczesnych architektów, za to podziwiał logikę i celowość inżynierów.
Le Corbusier przewodniczył CIAM (Congrès International d’Architecture Moderne – Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej) – sieci wymiany wiedzy i informacji, łączącej w latach 1928-1959 kilkudziesięciu europejskich (w tym polskich) architektów. Jej najważniejszym dziełem była „Karta Ateńska” – zestaw wytycznych dla nowoczesnej urbanistyki (1933),stosowanych w wielu krajach podczas powojennej odbudowy i rozbudowy miast. Idee Le Corbusiera rozprzestrzeniały się po świecie również dzięki jego książkom, z których najgłośniejsza to „W stronę architektury (Vers une architecture”, 1922; pierwsze polskie wydanie ukaże się w 2012 roku).
Najbliższy budynek Le Corbusiera znajduje się w Berlinie – tzw. jednostka mieszkalna (1957). Inne jego znaczące budynki to jednostka mieszkalna w Marsylii (1947-1952) – pierwowzór berlińskiej, dom studentów szwajcarskich w Paryżu (1931),kościół Notre Dame du Haut w Ronchamp (Alzacja, 1950),klasztor La Tourette koło Lyonu (1957-1960) oraz liczne małe domy mieszkalne, np. Villa Savoye koło Paryża (1929-1931) czy dom na osiedlu Weissenhof w Stuttgarcie (1927).
Specjalne miejsce w dorobku Le Corbusiera zajmuje projekt urbanistyczny całkowicie nowego miasta w Indiach, stolicy Pendżabu, Czandigarh (1952-1959).
Niemniej ważne od budynków zbudowanych są niezrealizowane, które działały na wyobraźnię kilku pokoleń architektów, np. projekt siedziby Ligi Narodów w Genewie (1927) czy Pałacu Sowietów w Moskwie (1931) oraz wizje urbanistyczne, takie jak Miasto współczesne, Miasto promienne czy Plan Voisin.