Urszula Dudziak

Nigdy nie przepadałem za manierycznym śpiewem Urszuli Dudziak, a kiedy słyszę jej piskliwy głos, przełączam stację. Być może jej wokalne eksperymenty i zabawy z elektronicznymi przystawkami podświadomie służyły przykryciu nieciekawej barwy głosu. Cóż, Ella Fitzgerald (jej wielka idolka) to nie jest, mimo to cieszy się w Polsce nieustannie statusem celebrytki, obecnie znanej już chyba tylko z tego, że jest znana. Po książkę sięgnąłem jednak zachęcony tytułem obiecującym szczere wyznania z długiej kariery przebiegającej w jakże ciekawych czasach. Szczerych wyznań jest tu rzeczywiście niemało: chociażby o problemach alkoholowych i niewierności męża, Michała Urbaniaka. Kiedyś udawał, że pojechał w europejską trasę a naprawdę został w Nowym Jorku aby spotykać się z kochanką; Dudziak zorientowała się w oszustwie słysząc w tle rozmowy telefonicznej z mężem nowojorską taksówkę. Jej też nieobce były przygody erotyczne i „niebezpieczne związki”, chociażby z Jerzym Kosińskim – upadłą gwiazdą literacką, hochsztaplerem i mitomanem, owładniętym obsesją perwersyjnego seksu. Niestety, nie doczekamy się u autorki jakichś głębszych refleksji na temat związku z Kosińskim i niego samego – zamiast tego mamy tylko romantyczne wspomnienia i serię grafomańskich wzajemnych wyznań miłosnych. Refleksji brakuje też w przypadku Romana Waschko, radiowca i propagatora jazzu, którego autorka wspomina z rozrzewnieniem, choć już parę lat przed wydaniem tej książki ujawnione zostały fakty o jego gorliwej współpracy z PRL-owskimi służbami (donosił na jazzmanów, inwigilował zachodnich dyplomatów, podsyłał obcokrajowcom podstawione przez SB prostytutki). Jednym najbardziej szokujących wyznań autorki jest przywołane lekkim tonem wspomnienie o tym jak to będąc w ciąży z pierwszym dzieckiem wypijała butelkę wina dziennie, bo tak zalecił lekarz [sic!] – pada nawet jego nazwisko. Być może w latach siedemdziesiątych nie uzmysławiano sobie jeszcze w pełni jak bardzo alkohol szkodzi rozwojowi płodu, ale dzisiaj aż się prosi o jakąś refleksję i krytyczne spojrzenie na siebie w przeszłości… Krytyczne spojrzenie nie pasuje jednak do programowego optymizmu Urszuli Dudziak. Przemożna potrzeba bycia lubianą, i docenianą emanuje niemal z każdej strony książki. Poznajemy długą listę sławnych osób, z którymi się zetknęła i czytamy po wielokroć o nagrodach, wyróżnieniach, Krzyżach Zasługi, etc; możemy też podziwiać zdjęcia wycinków prasowych z podkreślonym nazwiskiem wokalistki. Całość zrobiła na mnie raczej smutne wrażenie. Widać, że nawet kilka dekad światowej kariery nie jest w stanie wykorzenić polskich kompleksów, prowincjonalizmu i nachalnego chwalipięctwa. A jeśli ktoś interesuje się historią jazzu i polskich w niej wątków (a dotarł do końca tej recenzji) to darujcie sobie Urszulę Dudziak i przeczytajcie świetnie napisaną biografię „Komeda. Osobiste życie jazzu” Magdaleny Grzebałkowskiej.