Morteza Motahhari

Tytuł książki jest mylący. Męczyłem się z nią. Można by sądzić, że w tej książce zapoznamy się stopniowo z treścią kolejnych sur Koranu, ale tak się nie dzieje. Znajduje się tutaj natomiast drobiazgowa analiza sury otwierającej Koran oraz sury "Krowa"--przeciętnie strona, czasami kilka stron na jeden werset (aję). Ta analiza (w tym analiza językowa sensu oryginalnego zapisu arabskiego) może być wartościowa jeśli ktoś już zna ogólne treści koraniczne, ale jest to zbyt fragmentaryczne dla osoby, która chce "poznać Koran". A ja chciałbym zrozumieć fundamentalizm islamski. O którym tutaj zresztą wiele nie ma--pojęcie dżihadu w ogóle nie jest omówione, a pojawiają się tylko częściowe fragmenty jak: „Nie słuchaj więc niewiernych i zwalczaj ich z wielkim zapałem” (Sura Rozróżnienie, aja 52) Co ciekawe, niewiernych dzielić tu można na dwa rodzaje: takich, którzy nie wierzą z braku wiedzy i takich, gorszych, którzy nie wierzą mimo wiedzy i znajomości "faktów". Rozumiem, że my, Europejczycy podpadamy pod tą mniej szkodliwą kategorię. Z ciekawostek dowiedziałem się, że Mahomet był jedynym prorokiem, który nie czynił cudów (sura Podróż Nocna),że najważniejszymi prorokami przed Mahometem byli Abraham, Mojżesz i Jezus, czym w pewnych obszarach różnią się sunnici od szyitów, że Ali nosił nazwisko Talib (!),że przywołując imiona proroków muszą zawsze dodać "pokój jego pamięci", że dla muzułmanów Koran jest cudem sam w sobie, przywołują tu aję 23 sury "Krowa": "A jeśli pozostajecie w wątpliwości wobec tego, co zesłaliśmy Naszemu słudze, to przynieście surę podobną do tego" Co do dyskusji wersetów, autor niekiedy przyjmuje pewne argumenty filozoficzne, które zbyt łatwo padają przy poważniejszym zastanowieniu się. Wynotowałem 7 takich przypadków, np. s. 103 dyskusja "fałszu jako braku prawdy" przez porównanie do "choroby jako braku zdrowia"--autor proponuje, że choroba to utrata równowagi organizmu, a nie jakiś tajemniczy nowy byt... Jakby przy tym zapominał, że równowagę organizmu burzą patogeny: bakterie, wirusy. Na stronie 123 z kolei twierdzi, jakoby ktoś, kto ogłosi, że zna trójkąt o sumie kątów większej niż 180 stopni, musiał koniecznie kłamać. Uderza brak wiedzy o geometriach nieeuklidesowych, chociażby o trójkątach sferycznych... Reasumując: pozycja może być wartościowa dla muzułmanów, którzy chcą odkryć "drugą głębie" Koranu, ale dla Europejczyka, który chce poznać ogół treści koranicznych, będzie zbyt fragmentaryczna.