Sokrat Janowicz

Zbiór trzech opowiadań z różnych okresów historii Białorusinów. Wszystkie dzieją się na Białostocczyznie. Sama ich konstrukcja jest mało porywająca, momentami odczuwa się mocne niedomówienia i wątki, które zapowiadając się ciekawie, urywają się. Chyba najbardziej logiczne i poprawnie zbudowane jest opowiadanie "Skrouba" o zwiadowcy księcia Swidrygajły, który łapie w niewolę Mazowszanina i musi go dostarczyć na dwór księcia. Między mężczyznami nawiązuje się rozmowa, która daje nam szansę porównania sposobów postrzegania świata przez dwóch sługów innych władców. W tytułowym "Srebrnym jeźdźcu" mamy opowieść o powstaniu styczniowym i losach ukrywania "Mużyckiej Prawdy", gazety redagowanej przez Kastusia Kalinouskiego. I szczerze żałuję, że opowiadanie jest tak krótkie i urywane. Gdyby dodać mu trochę dynamizmu, rozwinąć historie postaci, mogłoby stać się dobrą powieścią, a tak, jest historyjką o zwiadowczyni i jej zleceniodzawcy, który, ostatecznie - ni stąd ni zowąd - zawisa na szubienicy. "Skarb w Puszczy Jaćwieskiej" to z kolei próba zbudowania na wpółmagicznej historii związanej z historią regionu i siłami natury. I choć swoją tematyką równie dobrze mogłoby być częścią lub równoległą historią uniwersum "Pieśni Chołów", ten potencjał wydaje się być zmarnowany. Zupełnie niezrozumiałe opisy śledzenia tajemniczych postaci, niedoopisane stwory z jeziora i ogólny rozgardiasz funkcyjno-wątkowy sprawia, że jak dochodzisz do końca i czytasz o jakichś archeologach to zupełnie nie wiesz co się stało, co doprowadziło do sytuacji. Ranking jakości opowiadań zgodny z kolejnością ich występowania w zbiorze, więc nie zdziwię się, gdy ktoś nie da rady przebrnąć.