Karina Jarzyńska

Epos to nie tylko tekst, który mieści się na kartach książek – to także rytm, muzyka, wykonanie przez mistrza poezji i mistrza pamięci, wydarzenie angażujące zebranych słuchaczy. Epos to nie tylko opowieść o przygodach bohaterów – to także zwierciadło kultury, w obrębie której powstał, ukazujące ją w całej głębi i złożoności. I wreszcie – to nie tylko gatunek literacki rządzący się swoimi prawami, o jakim pisał Arystoteles i pokolenia teoretyków sztuki, lecz – u swych źródeł – owoc spontanicznej twórczości społeczeństw nie znających jeszcze pisma ani tym bardziej teorii literatury.

Epos to nie tylko tekst, który mieści się na kartach książek – to także rytm, muzyka, wykonanie przez mistrza poezji i mistrza pamięci, wyda...

Każdy epos jest jak drzwi do nowego świata. [...] „Światy”, jakie skrywają w sobie teksty eposów, to oczywiście światy kultury różnych ludów, które je stworzyły. Dzięki temu, że dzieła te powstawały na przestrzeni wielu pokoleń, mają strukturę przypominającą średniowieczny palimpsest [...]. Tak jak na palimpseście pod tekstem nowszym często kryją się utwory uznane za niepoprawne ideologicznie lub nieaktualne i przez to skazane na zniszczenie, tak samo w eposie redaktorzy nieraz „poprawiali” funkcjonujący w obiegu ustnym utwór, dostosowując go do potrzeb swojej epoki – przykładami tego jest zwłaszcza chrystianizacja Beowulfa i Pieśni o Nibelungach, islamizacja Szahname czy ideologia krucjat wszechobecna w Pieśni o Rolandzie.

Każdy epos jest jak drzwi do nowego świata. [...] „Światy”, jakie skrywają w sobie teksty eposów, to oczywiście światy kultury różnych ludów...