Janusz Dunin

Książka Janusza Dunina, łódzkiego bibliofila, jest rzadką pozycją opisującą losy kabaretów fabrykanckiej Łodzi na przełomie XIX i XX wieku. Wiele jest książek o warszawskich i krakowskich operetkach, teatrzykach i kawiarenkach – no bo i były słynne i to z nich wywodzili się najwybitniejsi polscy poeci, aktorzy, literaci. O Łodzi takiej powiastki nie było, co nie oznacza, że miasto pogrążone było wyłącznie w oparach dymów wydobywających się z fabrycznych kominów, smutne i pozbawione humoru. Jest wręcz przeciwnie! Przecież to w Łodzi swe pierwsze poetycko-żartobliwe kroki stawiał Tuwim. Owa wielokulturowość miasta, przepaść między robotnikami a potężnymi, mieszkającymi w pałacach przedsiębiorcami stanowiła żyzny grunt dla satyry. Książka J. Dunina jest ciekawą również i tego powodu, że zawiera wiele niekiedy frywolnych fragmentów piosenek i kupletów, wierszy i grafik (m.in. Artura Szyka i Wacława Przybylskiego),które wówczas śmieszyły widzów i czytelników łódzkich gazet. Między linijkami owych „poematów” można dowiedzieć się więcej o mieszkańcach legendarnej dzielnicy Bałuty, bankierach, plajtach, podpalaniu fabryk i Łodzi przemysłowej jako takiej, zaniedbanej i brudnej, niż z suchych faktów podawanych gdzieś na marginesie. W Bi-Ba-Bo… jest pozycją obowiązkową – choć zdecydowanie za krótką – dla każdego miłośnika Tuwima, Łodzi i życia kulturalnego odradzającej się w XX w Polski.