Leighton Durham Reynolds

Książki takiej jak "Skrybowie i uczeni" na polskim rynku wydawniczym brakowało. Brakowało, ponieważ tyle się mówi i pisze o starożytnych tekstach, a tak rzadko omawiano sposób, w jaki dotarły one do naszych czasów. Reynolds i Wilson przedstawiają fascynującą historię przekazu tych tekstów od antyku po wiek XIX, gdy to można mówić o wykształceniu dyscypliny naukowej, jaką jest filologia klasyczna. To, co w ich pracy najbardziej zadziwia i skłania do refleksji, to fakt, że wiele greckich i rzymskich dzieł przetrwało przez średniowiecze w jednym tylko egzemplarzu. Jakże niewiele brakowało, by nie dotarły wcale do naszych czasów! I od razu druga myśl: ile innych dzieł przepadło, bo spleśniało w bibliotekach albo zostało zjedzonych przez myszy. Lektura książki Reynoldsa i Wilsona pozwala docenić rzesze bezimiennych nieraz skrybów, którzy swoją pracą umożliwili przetrwanie wielu starożytnych tekstów. Najbardziej interesująca była dla mnie część o trwaniu literatury antycznej w Bizancjum, bo o tych tematach bardzo mało wiedziałem. Co do Europy zachodniej, to cóż... Autorzy brytyjscy żyją w swoim świecie, stosują dalej zdezawuowane już pojęcie Wieków Ciemnych, za wszelkie zło obarczają Kościół, a uwaga o "liberalnym sposobie myślenia" VIII-wiecznych Anglosasów (s. 127) jest absolutnym kuriozum. Tego typu dziwactwa nieco obniżają moją ocenę tej pracy, ale i tak jest ona bardzo wysoka. Zdecydowanie warto przeczytać!