Andriej Stolarow

Rosjanie są mistrzami SF, ale po tej antologii zdecydowanie tego nie widać. Ktoś musiał się postarać, żeby z ich przebogatego dorobku zrobić coś takiego. Nawet Kir Bułyczow, autor fantastycznej serii o Wielkim Guslarze wypadł tu słabo. Właściwie jedyną zaletą tego zbiorku jest ciekawy klimat ZSRR/świeżo powstającej Federacji Rosyjskiej. Ale samym klimatem i realiami ciężko się obronić, gdy brakuje wyrazistych postaci, fabuły i ogólnie stylu; a tego w tej książce niestety nie uświadczysz. W większości opowiadań nic się nie dzieje; jedynie opowiadanie poświęcone przygodom radzieckiego pilota więzionego przez NKWD miało potencjał, jednak nie został on wykorzystany. Cały tomik opiera się na założeniu, że trzeba pokazać, jak społeczeństwo radzieckie było inwigilowane i prześladowane, tylko zapomniano o przemyceniu w międzyczasie odrobiny pomysłu. Dwa opowiadania są nawet średnie, ale całość wygląda jak łotewska wieś w latach pięćdziesiątych - szarość, beznadzieja i śmierć z (intelektualnego) niedożywnia.