Jerzy Pytlakowski

Głównym bohaterem powieści jest Boczar, który ryzykując życie ocalił fabrykę przed jej całkowitym wysadzeniem przez wycofujących się z Wrocławia Niemców. W trakcie swojego czynu Boczar zostaje poważnie postrzelony przez SS-mana Brausha. Po leczeniu w sowieckim szpitalu Boczar wraz z grupą przesiedleńców dostaje się do Wrocławia. Tak trafia ponownie do kompletnie zniszczonej fabryki. Widzi próby odbudowy, styka się z licznymi problemami (np. brak chętnych ludzi do pracy, liczne kradzieże, czy ucieczki - nawet masowe). Mimo tego nie dostrzega on możliwości podniesienia fabryki z gruzów. Jest on człowiekiem złamanym, ciężko doświadczonym przez wojnę. Rozstaje się również z żoną Alicją, co jest dla niego kolejnym ciosem. Z czasem jednak odnajduje w sobie siłę i chęci do pracy. Dzięki staraniom wielu osób (np. inżynierowie Grabisz, Zieliński) i ogółowi robotników fabryka zostaje odbudowana. Nie podoba się to jednak wrogom nowego ustroju. Tutaj pokazani są oni m.in. w osobach Goździkowskiego, czy w szczególności Jaszczyńskiego. Ten ostatni jest lokalnym przywódcą organizacji, czegoś co dziś nazywamy podziemiem antykomunistycznym. Ciekawą postacią i w dodatku niejednoznaczną przez większą część powieści jest Kama Ożarska. Na uwagę zasługuje również prof. Traczyk oraz Kurek i jego żona. Zakończenie jest naturalnie pozytywne, chociaż nie obywa się bez ofiar (np. śmierć młodego Brzozowskiego, czy Gawlika). Reasumując należy stwierdzić, że jest to bardzo mało znana i tym samym obecnie całkowicie zapomniana powieść produkcyjna. Nie jest to może aż tak dobra powieść jak np. "Lewanty" Brauna, "Na przykład Plewa" Hamery, czy wreszcie "Cement" Gładkowa, ale i tak zasługuje na uwagę.