John Henry Newman

Jeśli w kimś zagasł już płomyczek wiary, być może Kazania Newmana będą w stanie go wzbudzić na nowo. Jeśli u kogoś ów płomyczek tylko się nieśmiało tli, Kazania prawdopodobnie mocniej go podsycą. Co do samych Kazań, są gorsze i lepsze, ale część jest tak wyśmienita, że albo potrafi mocno chwycić za ramiona i wstrząsnąć, albo żelazną ręką chwycić za serce duszy i wykonać masaż przywracający życie. Szczególnie ostatnie kazanie „Chrystus ponad wodami” jest godne uwagi. Niby ma prawie dwieście lat, a jak idealnie pasuje do naszej rzeczywistości. Jedno z kazań bezpośrednio odnosi się do Świętej Moniki, matki Świętego Augustyna i dobrze jest wcześniej przeczytać „Wyznania”. ----------------------------------- A jeśli mnie zapytają, dlaczego wierzę w Boga, odpowiadam, że dlatego, iż wierzę w siebie, ponieważ czuję, że jest niemożliwe wierzyć w moje własne istnienie (a tego faktu jestem zupełnie pewny) bez wierzenia także w istnienie Tego, który żyje jako Istota Osobowa, wszystko widząca, wszystko osądzająca w moim sumieniu. Chcieć wzniecić w ludziach wiarę za pomocą argumentów logicznych jest równie niedorzecznym, jak mniemać, że można stworzyć wiarę wymuszając ją torturami. Sumienie jest prawem naszego ducha, ale go przewyższa; upomina nas, pozwala poznać odpowiedzialność i obowiązek, obawę i nadzieję… Jest zwiastunem Tego, który tak w świecie natury, jak i łaski, mówi do nas przez zasłonę, poucza nas i nami kieruje. Sumienie jest pierwszym ze wszystkich namiestników Chrystusa. Świat wydaje się po prostu zadawać kłam tej wielkiej prawdzie, której cała moja istota jest tak pełna, a wpływ tego na mnie jest wobec tego z konieczności taki, że wprowadza równe zamieszanie, jakby przeczył, że ja sam istnieję. Jeśli popatrzyłbym w zwierciadło i nie zobaczył mojej twarzy, miałbym ten sam rodzaj uczucia, jakie rzeczywiście mnie nawiedza, kiedy spoglądam na ten żyjący zapracowany świat i nie widzę w nim odbicia Stwórcy. […] Gdyby nie ten głos, mówiący tak jasno w moim sumieniu i sercu, byłbym, gdy spoglądam na świat, ateistą, panteistą czy politeistą. […] Widok świata jest niczym innym jak litanią proroka, pełną „lamentów i żałoby i boleści”. Oglądać świat tak długi i szeroki, jego rozmaite dzieje […] wszystko to jest wizją sprowadzającą zawrót głowy i przerażenie i narzuca umysłowi poczucie głębokiej tajemnicy, która leży całkowicie poza możliwością rozwiązań ludzkich.