Tomas Venclova

Zdobywca Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2023.


Urodzony w 1937 roku w Litwie Venclova jest najwybitniejszym żyjącym poetą litewskim. 


Jako dysydent i współzałożyciel Litewskiej Grupy Helsińskiej wyjechał z ZSRR i Litwy w 1977 roku. Zamieszkał w USA, gdzie przez wiele lat wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Yale.


Tomas Venclova jest laureatem wielu nagród literackich i tytułów honoris causa. Jego poezję wprowadził do języka polskiego Czesław Miłosz, publikując w 1973 roku na łamach paryskiej „Kultury” przekład wiersza „Rozmowa w zimie”. Po polsku ukazały się liczne zbiory wierszy i esejów oraz tom korespondencji z Czesławem Miłoszem. Wśród najważniejszych tomów należy wyróżnić zbiory wierszy „Rozmowa w zimie” i „Obrócone w ciszę”, a także tom esejów „Opisać Wilno” oraz rozmowę rzekę „Magnetyczna północ”. Wiersze i eseje Tomasa Venclovy były ponadto publikowane w przekładach m.in. na angielski, chiński, niemiecki, włoski, szwedzki i ukraiński.


Od lat 70. Tomas Venclova był zaprzyjaźniony z polskimi pisarzami i intelektualistami, w latach 80. związał się z kręgiem polskich pisarzy na emigracji i w 1983 dołączył do zespołu redakcyjnego „Zeszytów Literackich”, gdzie przez ponad trzy dekady publikował swoje wiersze i eseje. Tłumaczył na litewski polskich poetów, m.in. Cypriana Kamila Norwida, Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza i Wisławę Szymborską, ogłosił także monografię twórczości Aleksandra Wata. 


Po upadku ZSRR angażował się w życie kulturalne Litwy, działał – wraz z Czesławem Miłoszem – na rzecz zbliżenia Litwy i Polski. 



Wszechstronnie wykształcony twórca należy do najwybitniejszych erudytów i humanistów w literaturze naszych czasów. Podobnie jak Zbigniew Herbert, w swojej twórczości często nawiązuje do historii klasycznej, a przede wszystkim przeciwstawia się okrucieństwu i niesprawiedliwości. Nie stroni od tematów trudnych, nie narzuca odpowiedzi, zachęca do odwagi myślenia.


Więcej informacji na temat Laureata Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta znajdziecie w tym artykule: https://lubimyczytac.pl/znamy-laureata-miedzynarodowej-nagrody-literackiej-...