Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Publikacja o charakterze przekrojowym, prezentująca nam wszystkie powstania kozackie w czasach I Rzeczpospolitej. Praca nie rości sobie prawa do szczegółowego opisu i omówienia każdego powstania kozackiego. Jest dziełem syntetycznym i popularnonaukowym, pokrótce opisująca przyczyny, przebieg i wynik rebelii kozackich od XVI do XVIII wieku. Całą pracę urozmaicają zdjęcia żołnierzy różnych formacji Rzeczypospolitej omawianego okresu jak i kozaków, mapy (zbyt mało),jeden plan bitwy oraz, co najcenniejsze, publikacje źródłowe w tłumaczeniu na język polski. Zważywszy na fakt, że dla przeciętnego Polaka powstanie kozackie równa się powstaniu Chmielnickiego, książka okazuje się bardzo przydatna. Do wad należy zaliczyć bardzo niewielką bibliografię na której brakuje najnowszych pozycji odnoszących się do tematu. Brak publikacji historyków ukraińskich też ma swoje znaczenie. Do wad można też zaliczyć podejście autorów do problemu polsko-kozackiego. Zrzucanie całej winy tylko i wyłącznie na stronę polską jest po protu niesprawiedliwe. Nie możemy pominąć faktu, że to Rzeczpospolita i jej elity ponosiły gros odpowiedzialności za to co działo się w województwach ukrainnych w omawianym czasie, ale musimy też pamiętać, że kozaczyzna była tworem nie mieszczącym się w realiach nowożytnej Rzeczpospolitej i Europy. Zarazem była to organizacja na poły anarchistyczna nie potrafiąca zbudować w miejsce takiego, a nie innego ustroju czegoś innego. Zarzucanie ówczesnym władzą Rzeczpospolitej ślepoty i krótkowzroczności oraz niekonsekwencji też do końca nie jest sprawiedliwe. Wydaje się, że jednak mamy do czynienia z konsekwentną polityką w stosunku do kozaczyzny od chwili jej powstania. Polityki która polegała na posiadaniu taniego piechura w sytuacji pożogi wojennej, a w czasie pokoju uprawiającego ziemię chłopa. Przykład, że to dało się zrobić dostarcza historia stosunków kozacko-moskiewskich w analogicznym okresie. Inne rozwiązania systemowe zastosowane w Rzeczpospolitej spowodowały, że w naszym przypadku historia potoczyła się inaczej.