Ryszard Górecki

Wspomnienia młodego Warszawiaka, żołnierza Szarych Szeregów i Armii Krajowej z czasów drugiej wojny światowej. Przeczytane jeszcze w podstawówce, może za wcześnie, ale na pewno już po lekturze „Kamieni na szaniec” oraz „Zośki i Parasola”. Do tego pochodziły ze strony bezpośredniego uczestnika wydarzeń, co stanowi dodatkową zaletę. Mniej patosu, więcej realiów, „trzewi i bebechów” okupacji i walki, a smutku tyle samo a może nawet i więcej. Patrząc z dzisiejszego punktu widzenia trzy do pięciu lat różnicy wieku to tyle co nic. Okres niezauważalny. Tymczasem dla młodzieży urodzonej już w niepodległej Polsce ta różnica czasu stanowiła przepaść. Autor też należał do drużyny harcerskiej nazywanej „Pomarańczarnią”, która parę lat wcześniej wydała Rudego, Alka i Zośkę. Ale różnica wieku sprawiła, że stanęli przed innymi problemami. W wieku, w którym bohaterowie Kamińskiego mogli jeszcze dokonywać śmiałych akcji w ramach „małego sabotażu” autor i jego koledzy już walczyli na barykadach Powstania Warszawskiego. I chociaż była to walka „z otwartą przyłbicą”, tym niemniej ilość ofiar przeraża. Dlatego nie przeszkadzało mi wówczas, że książka kończy się wraz z upadkiem Czernikowa w ostatniej dekadzie września 1944 roku. To było wystarczająco smutne i wstrząsające.