Andrzej Pieńkos

Książka dość chaotyczna, ponieważ nie stanowi materiału opracowanego od początku do końca przez jednego autora, a raczej stanowi zbiór materiaów konferencyjnych opracowanych przez różnych badaczy. W konsekwencji mamy tu do czynienia z szerokim zakresem tematyki, od architektury klasycznej, przez rzeźbę, malarstwo, do literatury. Do tego dochodzą jeszcze materiały dyskutujące w ogóle pojęcie "klasycyzmu", co przez to rozumiemy, czy naśladowanie antyku, a jeśli tak, to w jakich ramach czasowych, a jeśli naśladowanie renesansu, to też, na jakich zasadach. Najciekawsze z punktu widzenia architektury rozdziały to: - "Wokół stylu Stanisława Augusta", omawiający klasycyzm stanisławowski, którego reprezentantem (jednym z niewielu) jest Pałac na Wodzie w Łazienkach, a styl podsumowuje słowami Alfreda Lauterbacha jako "pozostający pod wpływem francuskim i włoskim, o planach centralnych, fasadach w jednym porządku z frontonem kolumnowym, balustradowych attykach i barwnej dekoracji wnętrz". - "Nurt klasyczny w polskiej sztuce późnobarokowej", omawiający zagadnienie przeistaczania się późnego baroku w klasycyzm, np. odrywanie się portyku kolumnowego od ściany, powstanie wersji rzymskiej tego portyku ze zdwojonymi kolumnami, itp. - "Cechy klasycyzmu w planach posiadłości królewskich ekonomii grodzieńskiej końca XVIII wieku", omawiający projektowanie miejskich założeń, opierających się na planie gwiaździstym z osią rozbudowy. - "Klasycyzm a nowy monumentalizm", gdzie autor próbuje pokazać adaptacje wzorców klasycznych w architekturze modernistycznej "nie formy zewnętrzne greckiej architektury, ale jej zasady". Wśród niearchitektonicznych rozdziałów mamy np. rozdział o zmianach punktu widzenia na klasyczność w zakresie ruskich ikon, rozdział o wzorcu cierpienia, jakim była rzeźba Laokoona, rozdział o "klasycznych" wzorcach rzeźbiarskich, na które nie łapał się Fidiasz, bo zbyt cyzelował mięśnie swoich figur i w których nie wolno było stosować polichromii, która o zgrozo była popularna w antyku. Ogółem, chaotyczna książka, ale do tej pory wciąż nie mam sensownego opracowania klasycyzmu w architekturze, więc dobre i to :/