Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka, którą dostałem i przeczytałem za wcześnie (w podstawówce, podczas eliminacji do Mundialu w Hiszpanii). Na szczęście przydała się później i chętnie wracałem do jej fragmentów, niegdyś pomijanych. Dopiero w latach 90-tych ubiegłego stulecia dowiedziałem się kim był autor. Grzegorz Jaszuński, ocalony z wileńskiego getta, w okresie PRLu dziennikarz oficjalnych mediów, później opozycyjnych, m.in. Tygodnika Solidarność, mąż prof. Zofii Kuratowskiej. Książka powstała pod koniec lat 70-tych, po upadku frankizmu w Hiszpanii. Autor udanie, bez przynudzania, zapoznaje czytelników z brykiem historii tego kraju, aż do okresu międzywojennego. Później przedstawia jak doszło do hiszpańskiej wojny domowej, a następnie jej przebieg, oczywiście tak jak tego wymagała ówczesna oficjalna wersja, czyli ZSRR i komuniści czynili samo dobro. Dalej historia czarnego terroru frankistów – tu akurat w pełni wiarygodnie, a także śmierć dyktatora i koniec stworzonego przez niego systemu, który nastąpił wraz z pierwszymi w pełni demokratycznymi wyborami w 1977 roku. I to był właśnie ten hiszpański happy end, który Grzegorz Jaszuński miał szczęście oglądać osobiście. I nie da się ukryć, że najciekawszy jest właśnie opis Hiszpanii od 1975 roku. Autor widział jeszcze dzieci bawiące się na bosaka, slumsowate osiedla oraz delikatnie mówiąc przeciętną infrastrukturę. Opisał wszystkie ruchy odśrodkowe – ze szczególnym uwzględnieniem separatyzmów baskijskiego i katalońskiego, ale także … andaluzyjskiego (nie opartego o kryterium językowe). Przemiany prawne, obyczajowe, kulturowe i mentalne w przeciągu kilku lat. Aż trudno uwierzyć, że to ta sama Hiszpania, którą oglądaliśmy podczas Mundialu w 1982 roku, że\by nie wspominać o późniejszych czasach.