Luce Irigaray

O tym, kim Luce Irigaray jest, pisać nie trzeba. Istotne za to staje się to, by mówić o jej przekonaniach - na nowo je odkrywać i konfrontować ze współczesnymi realiami. W tej książce zebrano prace Francuzki pochodzące z lat 70 (w tym głośny esej "Rynek kobiet"). Tytuł to rzeczywiście motyw przewodni - płeć dualna w opozycji do braku płci. Jak to rozumieć? Irigaray określa kobiecą płeć subtelną metaforą dwóch całujących się nieustannie warg. Kobieta zbudowana jest z seksualności mnogiej, indywidualizmu, enigmy. To zupełne zaprzeczenie myśli Freudowskiej - nie jest ona wykastrowanym mężczyzną, nie-całym człowiekiem. Filozofka uwypukla wrażliwość kobiet oraz ich niepowtarzalność. Cóż jednak z tego, skoro żyliśmy, żyjemy i być może zawsze będziemy żyć w kulturowym modelu fallicznym? Irigaray nie ma złudzeń: rozkosz kobieca może nigdy nie zostać wypowiedziana, bowiem dyskurs męski nigdy jej na to nie będzie chciał pozwolić. Kobiety-towary są przedmiotami transakcji mężczyzn, którzy wymieniają się nimi między sobą ze względu na prywatny i społeczny użytek. Wszystkie towary podporządkowane są mężczyznom, są przez nich naznaczone. Mimo tego Irigaray po cichu wierzy, że kobiety stworzą kiedyś swój własny język, nie będą wyłącznie pełnić użytkowych ról dziewic, matek lub prostytutek. Francuzka zadaje wiele istotnych pytań panującemu porządkowi, formułuje szereg odpowiedzi, ale ostatecznie nie dostarcza nam klucza, który otworzyłby drzwi do świata jej fantazmatu. Minęło już prawie 50 lat, kobiece pisanie ma się dobrze, zmieniło się wiele, ale w zasadzie ciągle nie można zaprzeczyć temu, że rynek kobiet istnieje, chociażby w minimalnym stopniu. Dla zainteresowanych tematyką feministyczną obowiązkowa. Fragmenty prozy poetyckiej niejako oprawiające analityczne eseje nie przypadły mi do gustu, ale właściwa treść książki, z naciskiem na "Rynek kobiet" oraz "Powrót do psychoanalizy", to niesamowicie błyskotliwe manifesty w tak ważnej sprawie, jaką jest kwestia kobiet w całej historii świata.