Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tytułowe męstwo bycia polega na akceptacji siebie w obliczu zagrożenia niebytem. Tego zagrożenia doświadczamy w perspektywie śmierci, potępienia moralnego i poczucia bezsensu. Ciekawym osiągnięciem Tillicha (z którego potem korzystał chyba Gombrowicz) jest podział filozofii ze względu na to, jak radzi sobie ona z problemem męstwa. Ten podział to esencjalizm kontra egzystencjalizm (w szerokim znaczeniu tego słowa). Filozofie esencjalne (tomizm, heglizm) ignorują ten problem, woląc odkrywać obiektywną naturę rzeczywistości. Filozofie egzystencjalne to te, które rozpoznają problem lęku przed nicością jako centralne zagadnienie filozoficzne. Zdaniem Tillicha, to jednak nie odpowiedzi filozofa mogą stać się źródłem męstwa bycia, lecz wiara, ale wiara specyficznie pojęta. Autor nazywa ją absolutną, w przeciwieństwie do tradycyjnej, religijnej. Ta ostatnia jest, wg niego, nie do utrzymania, ze względu na współczesne mu powszechne poczucie pustki i zwątpienia w Boga jako osobę. Wiara zaś absolutna, wiara w "Boga ponad Bogiem teizmu", to samoafirmacja siebie wobec tejże pustki, życie na przekór rozpaczy. Po prawie 70 latach od napisania książki, w momencie, w którym, jak się wydaje, kultura wyszła już z powojennej depresji, widać jak teologii nie służy związanie się z jednym, aktualnie modnym kierunkiem filozoficznym (w tym wypadku chodzi o egzystencjalizm lat 50-tych XX wieku),szczególnie gdy jest to kierunek, którego korzenie tkwią w paryskich kawiarniach.