Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Biografia "prokuratora generalnego latarni", jak chętnie się sam o sobie Desmoulins wyrażał, została napisana z literackim zacięciem. Stefan Meller kreśli portret rewolucjonisty w sposób lekki i przyjemny (no może poza nielicznymi momentami historiozoficznych refleksji),nie faszerując książki stekiem przypisów. Nie należy rozumieć jednak, iż jest to publikacja nienaukowa. Wręcz przeciwnie, czytelnik, który posiada wiedzę z zakresu Rewolucji Francuskiej, odnajdzie w niej znakomitą panoramę tych wydarzeń. Bohater książki - postać nietuzinkowa, wybitny rewolucjonista (to on 12 lipca 1794 r. wzywał paryżan do szturmu na Bastylię),dziennikarz, przenikliwy obserwator wydarzeń, ich inspirator i kreator, wreszcie - tragiczna postać potwierdzająca słynne zdanie o Rewolucji, która jak Saturn, pożera własne dzieci. Jego życie, wielką pasję do politycznych polemik, a także ogromnie żarliwe uczucie do żony Lucylli, śledzimy z lekką nutą zdziwienia. Dlaczego? Dlatego, że ceniąc sobie tak bardzo miłość do najbliższych, wystawiał się co rusz na pierwszą linię ognia rewolucyjnej zawieruchy. Nie mógł, czy też nie potrafił odpuścić. Ideały wpojone w młodzieńczych latach przemawiały przez Kamila Desmoulins do końca jego życia. Nawet wtedy, gdy widmo gilotyny wisiało nad nim coraz bardziej - nie odpuszczał. Trudno to wszystko pojąć, ale nie powinno się nie szanować. Był wszakże Desmoulins, tak jak wielu mu podobnych (nawet zaciekłych adwersarzy: Saint-Just),prekursorem racji, które miały po wielu latach zatriumfować. Ich przedwczesność była ich zgubą. Wiele jednak im zawdzięczamy. Więcej, niż nam się często wydaje. Polecam książkę.