Marian Reniak

Przed nami fabularyzowany, barwny, ale jednak pamiętnik infiltracji grupy post-Ogniowej „Wiarusy” działającej na Podhalu pod koniec lat 40-stych. Autor wstępuje w szeregi partyzantów jako łącznik z zagranicy. Jego kariera wśród współczesnych zbójców przechodzi wszystkie fazy typowe dla wtyczki: tworzenie legendy (nowego ja),nawiązanie kontaktu, gra nerwów, zdobywanie zaufania, próby i dowody lojalności... Wreszcie osiągnięcie dominującej pozycji w grupie, możliwość wpływu na jej działania. Samej drogi „kabla” nie powstydziłby się scenarzysta z hollywood – napięcia i akcji w tym co niemiara. „Nasz człowiek w bandzie” co i rusz zmuszon jest lawirować pomiędzy hersztem – typowym góralskim harnasiem, ideowcem „Gryfem” a pospolitymi bandytami, którzy w leśnym życiu dostrzegli szansę na samorealizację. Oczywiście, tekst okraszono zbrodniami, rekwizycjami – wymownym świadectwem, kto stoi po dobra stronie. I trudno nie wierzyć argumentacji, skoro „Wiarusy” posługują się kolcami do wybijania napisów na czole aktywistom i sympatykom PPR-u, palą zagrody, co i rusz grożą śmiercią. Autor oczywiście próbuje złagodzić poczynania swoich kolegów, opowiadając się za przygotowaniem większej „akcji’, przed którą potrzebny jest spokój w rejonie. Esbek ujmuje swoimi przygodami, np. w księżycową, ciemną noc, banda wraz z góralskimi dziewuchami – łączniczkami nocuje na sianie w stodole. Nagle do agenta przywierają jędrne usta i zgrabne uda dziewczyny. Wszystko dzieje się niemal pod bokiem jej „leśnego narzeczonego” – gotowego natychmiast uruchomić swój zgrabny, poniemiecki MP 38. „Nasz” esbek podejmuje wyzwanie... Z kolei stara się trzymać fason przy degustacji szalonych ilości bimbru. Rano, po „urwanym filmie” miewa chwilę zawahania – czy aby na pewno nie zdradził się ani słówkiem? – z kłopotu wybawiają go słowa uznania kompanów. – Bracie, z ciebie to prawdziwy antykomunista, całą noc śpiewałeś pieśni brytyjskich spadochroniarzy!