Michaił Gorbaczow

Sięgnąłem po tę książkę bo fascynuje mnie postać autora, człowieka który najbardziej chyba przyczynił się do pokojowego upadku komunizmu w naszej części świata. Gdyby nie on, naprawdę nie wiadomo jak to by się wszystko potoczyło. Jego zasługi są niepodważalne i myślę, że jeszcze historia je doceni. Pomyślałem sobie, że ta książka pokaże mi jego umysłowość i sposób myślenia. Książka ma charakter tradycyjny, autor opisuje wszystko po bożemu, zaczynając od swoich przodków, potem rodzice, dzieciństwo, kariera w komsomole i partii, nudne to prawdę mówiąc bardzo, i napisane drętwym, partyjnym językiem, jakby pisał w czasach komunistycznych. Teraz taki styl jest przestarzały, i prawdę mówiąc odstręcza. Mamy tu obraz partyjnego aparatczyka który cierpliwie pnie się po szczeblach kariery, uczestniczy w intrygach personalnych (o których wiele nie pisze) i usiłuje polepszyć system komunistyczny, ale bez większych zmian w owym systemie. Przez dziesięciolecia pracuje w rolnictwie które ciągle sprawia wielkie problemy, ale dogmat o kolektywizacji jest nie do ruszenia. Np. jedzie Gorbaczow w 1983r. do Kanady, i zadaje sobie pytanie dlaczego ichnie rolnictwo ma się tak dobrze, w przeciwieństwie do radzieckiego, i nie rozumie, że system kołchozowy nie może być efektywny. Mamy tu jeszcze jeden dowód na to, że system komunistyczny był skrajnie nieefektywny i opaczny; ludzie ciężko pracowali, a nic z tego mieli. Na początku lat 80-tych trafia do Moskwy, jako protegowany Andropowa, i staje się członkiem wierchuszki. Opisuje bizantyjskie intrygi na szczytach władzy, spory co do treści wystąpień na plenach, mój Boże, ci ludzie się tym przejmowali, a u nas już wtedy wiadomo było, że cały ten system jest przegniły od góry do dołu, i tylko żeśmy się zastanawiali kiedy to wszystko runie. Jest też historia pierestrojki, w jego interpretacji była to próba reformy komunizmu i uczynienia go bardziej efektywnym, niestety lub na szczęście nie rozumiał tego, że taka głęboka reforma systemu doprowadzi do zupełnego upadku ustroju. Ciekawe, że do końca, do 1991, bronił nierealnej idei ZSRR jako konfederacji republik związkowych. W tym czasie jego jego arcywrogiem był Jelcyn, dla którego ma tylko połajanki i inwektywy. Niestety nie wspomina o Polsce, a przecież jego osoba jako przywódcy ZSRR wywoływała u nas w drugiej połowie lat 80-tych olbrzymie nadzieje na zmiany, cieszył się wielką popularnością, artysta Rosiewicz śpiewał o nim piosenkę `Michaił'. A z ostatnio ujawnionych przez A.Dudka dokumentów wynika, że w 1988r. to radzieccy naciskali na Jaruzelskiego aby rozpoczął reformy i rozmowy z opozycją, bo nasza władza wcale się do tego nie kwapiła. W sumie mamy obraz człowieka pełnego sprzeczności, który wbrew sobie doprowadził do pokojowego upadku komunizmu w ZSRR i Europie Wschodniej, ale któremu trudno zaakceptować swoje zasługi bo to co się zdarzyło, zdarzyło się wbrew jego woli, bo w głębi duszy wciąż jest komunistą dla którego autorytetami są Lenin i Andropow. Jak już pisałem, styl książki jest ciężki, aparatczykowski, rozwlekły i nudny. Jakby pisał wystąpienie na kolejne plenum komitetu centralnego. Wiele fragmentów czytałem z trudem hamując ziewanie. Jedyne tchnące życiem i autentyczne strony to opisy jego relacji z żoną Raisą, było to bardzo udane małżeństwo i Gorbaczow bardzo przeżył jej śmierć w 1999r. Polecam tylko amatorom przedmiotu, kto chciałby się czegoś dowiedzieć o historii ZSRR, winien raczej sięgnąć do książek historycznych.