Jesteśmy społecznością, która kocha książki

I znowu błędny tytuł. Wskazuje bowiem na pozycję opisującą, jak w średniowieczu traktowano ciało i radzono sobie z nim. Tymczasem z książki nie dowiemy nic o higienie, pielęgnacji ciała, wzorcach piękna, ukrywanych lub odsłanianych częściach etc. Albowiem jest to w istocie ‘Historia idei ciała w średniowieczu’. Przedmiotem zainteresowania autorów nie jest bowiem ciało w średniowieczu, tylko to co pisano o ciele w średniowieczu. A nawet wcześniej i później. Rozważane są zatem problemy takie, jak kto - zdaniem duchownych (lub nielicznych piszących świeckich) - był odpowiednio sercem lub głową mistycznego ciała społeczeństwa – król czy papież. Ciało, jako narzędzie gestów kościelnych (błogosławieństwa),jak i świeckich, monarszych (przyjmowanie hołdów wasali). Ciało jako metafora kościoła, miasta etc. Co gorsza, niekiedy źródłem (niepotrzebnie cytowanym) jest dla autorów XIX-wieczny historyk Jules Michelet, jako pionier badań w tym zakresie. Mamy zatem metahistorię idei ciała – historię historii tej idei. Ale książka ma też niezaprzeczalne zalety. Po pierwsze francuscy naukowcy (i tłumacz) piszą lekko i ciekawie. Czyta się ich szybko i z zainteresowaniem, bez znużenia. Po drugie co do zasady nie odczuwają potrzeby podawania więcej niż jednego przykładu do podawanej tezy. Nie prowadzą z nikim polemiki i nie bawią się w publicystów. Szkoda, że czasami podają całe cytaty w treści, zamiast w przypisach. Po trzecie wreszcie, atutem książki jest jej zakończenie, też bardzo francuskie, literackie i czarujące. Ponadto, mimo tak naukowych zamiarów, autorzy przekazują jednak całkiem sporo interesujących faktów, zarówno zgodnych z tytułem książki – jak informacje o istniejących publicznych łaźniach, zlikwidowanych dopiero w okresie renesansu, o tym, że kościół katolicki potępiał w średniowieczu śmiech i taniec, argumentując, że pierwszy deformował twarz, a drugi ciało, jak i zupełnie pobocznych – fakt, że do końca IX wieku polowania w lasach były dostępne dla wszystkich, a południowcy uważali jedzenie dziczyzny za barbarzyństwo ludów północy. Jest to zatem pozycja dla tych, którzy cenią sobie erudycję i lekkość pisania, a nie dużą ilość informacji i stąpanie mocno po ziemi.