B.S. Johnson

Niezwykły zbiór opowiadań, które, jak głosi przedmowa, miały za zadanie pokazać pełnię możliwości drzemiących w tej krótkiej formie prozatorskiej, która w latach 60. XX w. przechodziła głęboki kryzys. Opowiadania Johnsona to w istocie imponujący przegląd potencjału drzemiącego w skondensowanej formie opowiadania. Mamy tu m.in. wspomnienia z dzieciństwa przeżytego w czasie wojny, rzut oka na świat nastoletnich rockmanów, wątek rodzącego się właśnie konfliktu w Irlandii, a także skrzące się rubasznym, ale podanym z niezwykłym wdziękiem humorem "studium historyczne". W innym miejscu z kolei pisarz po mistrzowsku przeplata motywy podróży i mistycyzmu walijsko-angielskiego pogranicza. Johnson niewątpliwie dotrzymuje obietnicy z przedmowy - każde opowiadanie jest zupełnie różne od pozostałych, także - a może przede wszystkim - pod względem formy i języka. Podczas lektury natrafiamy na mnóstwo błyskotliwych eksperymentów, które Johnson rozwijał w późniejszych tekstach i dzięki którym stał się jedną z ważniejszych postaci brytyjskiej awangardy tamtych czasów. Opowiadania Zulfikara Ghose wydają się na tym tle dużo bardziej konwencjonalne, stonowane. Tym niemniej urzekająca pozostaje ich kameralna atmosfera i głębokie portrety psychologiczne bohaterów. Chociaż "Statement against Corpses" nie zasługuje na miano arcydzieła czy książki przełomowej dla literatury brytyjskiej, to biegle znający angielski czytelnicy będą pod wrażeniem wyczucia, z jakim obaj autorzy posługują się różnymi rejestrami i subtelnościami języka.