Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling

Wolność człowieka jest dla Schellinga niezaprzeczalna, a warunkiem jej możliwości jest Bóg. Jak jednak można pogodzić wolność z istnieniem wszechwiedzącej istoty? I jak istota doskonała może być odpowiedzialna za możliwość wyboru zła, bez której to możliwości wolność jest niemożliwa? Na te pytanie Schelling stara się odpowiedzieć w niniejszej rozprawie. Schelling łączy systemy Spinozy i Fichtego, które są jego zdaniem samodzielnie niewystarczające, a dopiero w syntezie ich przeciwieństw ujawnia się prawdziwa natura świata. W pewnym sensie podejmuje na nowo dzieło Leibniza, ale już wzbogacony o zdobycze filozofii Kanta. Udaje mu się stworzyć obraz człowieka rozdartego między dobrem i złem, skazanego na wolność aż po kres dziejów, gdy to zostanie w pełni wyzwolony albo potępiony. Rozprawa jest warta przeczytania, jednak trzeba mieć na uwadze, że wielość zawartych w niej subtelności filozoficznych czyni ją pozycją trudną.