Najnowsze artykuły
Artykuły
Kalendarz wydarzeń literackich: grudzień 2023Konrad Wrzesiński1Artykuły
Teraz Elon Musk, a kto następny? Znamy plany Waltera IsaacsonaLubimyCzytać1Artykuły
Wyjątkowa, inspirowana Lemem kolekcja BYTOM. Weź udział w konkursie i wygraj nagrodyLubimyCzytać22Artykuły
Pisarki i pisarze rezygnują z nominacji w konkursie Grand Press. Dlaczego?Ewa Cieślik9
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Andrzej Skrzypek
6,5/10średnia ocena książek autora
38 przeczytało książki autora
79 chce przeczytać książki autora
0fanów autora
Zostań fanem autoraKsiążki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma

2012
Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich
Andrzej Skrzypek, Stanisław Bieleń
6,0 z 3 ocen
15 czytelników 0 opinii
2012

2008
Mechanizmy klientelizmu. Stosunki polsko-radzieckie 1965-1989
Andrzej Skrzypek
7,3 z 4 ocen
10 czytelników 1 opinia
2008

2006
zrastanie się Europy. Wschodnie rubieże Unii Europejskiej
Andrzej Skrzypek
0,0 z ocen
1 czytelnik 0 opinii
2006

2005
Mechanizmy autonomii. Stosunki polsko-radzieckie 1956-1965
Andrzej Skrzypek
7,5 z 4 ocen
9 czytelników 1 opinia
2005

2004
Druga smuta. Zarys dziejów Rosji 1985-2004
Andrzej Skrzypek
6,7 z 3 ocen
12 czytelników 1 opinia
2004

2002
Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957
Andrzej Skrzypek
7,3 z 6 ocen
17 czytelników 1 opinia
2002

1992
Nie spełniony sojusz? Stosunki sowiecko-niemieckie 1917-1941
Andrzej Skrzypek
6,0 z 4 ocen
8 czytelników 1 opinia
1992

1985
Kronika koegzystencji. Zarys stosunków polsko-radzieckich w latach 1921-1939
Andrzej Skrzypek
0,0 z ocen
2 czytelników 0 opinii
1985

1985
Słowiańszczyzna i dzieje powszechne : studia ofiarowane Ludwikowi Bazylowowi w siedemdziesiątą rocznicę Jego urodzin
Andrzej Skrzypek, Władysław Andrzej Serczyk
0,0 z ocen
4 czytelników 0 opinii
1985
Najnowsze opinie o książkach autora
Mechanizmy klientelizmu. Stosunki polsko-radzieckie 1965-1989 Andrzej Skrzypek 
7,3

Ostatnia część trylogii Skrzypka o stosunkach polsko-radzieckich w czasach PRLu obejmuje okres późnego Gomułki, Gierka i Jaruzelskiego z polskiej strony; ze strony radzieckiej mamy zaś czasy rządów Breżniewa, jego sędziwych następców, i wreszcie, jak pisze autor `epigona rewolucyjnej ideologii, nieszczęśliwego reformatora Michaiła Gorbaczowa'.
Książka przynosi nowe, ciekawe spojrzenie na historię PRLu i odsłania duży stopień zależności od wschodniego sąsiada. Spośród wielu tematów, które porusza, przytoczę te, które były dla mnie najbardziej interesujące.
I tak, przyjęło się mówić, że w omawianym okresie Polska nie była suwerenna, autor idzie dalej, twierdząc, że PRL wręcz nie mogła funkcjonować samodzielnie bez zasilania z zewnątrz. Na przykład, permanentną bolączką był deficyt ziarna, co powodowało, że władze polskie były stałym petentem na Kremlu, prosząc prawie co rok o milion ton ziarna na kredyt.
Charakteryzując końcówke lat 60tych autor akcentuje rosnącą irytację radzieckich apodyktycznością Gomułki, silną pozycję w Moskwie Gierka jako reprezentanta lobby górniczo-hutniczego, oraz marne notowania na Kremlu Moczara, traktowanego jako nacjonalista; wynika z tego że nadzieje tego ostatniego na przejęcie władzy były od początku iluzoryczne.
Autor akcentuje decydującą rolę radzieckich w procesie przejęcia władzy przez Gierka w grudniu 1970r.: już 16 grudnia Moskwa uznała, że decyzja strzelania do robotników dyskwalifikuje Gomułkę; tego samego dnia postanowiono powiadomić Gierka, że Kreml właśnie jego widzi na stanowisku I sekretarza. Zaś po liście KC KPZR do Biura Politycznego KC PZPR z 18 grudnia w którym stwierdzono, że kryzys należy rozwiązać metodami polityczno-ekonomicznymi, stało się jasne, że Gomułka jest skończony. Dopiero wtedy uaktywnili się polscy `spiskowcy', którzy wreszcie 20 grudnia obalili Gomułkę.
Ciekawa jest teza autora, że polskie ożywienie gospodarcze z pierwszej połowy lat 70tych było wynikiem ogólnego odprężenia międzynarodowego, więc Gierek dostał od Moskwy zielone światło na zorientowanie się na Zachód, z czego skwapliwie skorzystał. Z kolei upadek gospodarczy Polski w drugiej połowie lat 70tych związany był z pogorszeniem sytuacji międzynarodowej i nową polityką Moskwy; polegała ona na przezbrojeniu armii i miała na celu wygranie wyścigu zbrojeń. W efekcie militarne zobowiązania sojusznicze, kosztowały Polskę w pięciolatce 1976-80, trzy razy więcej pieniędzy niż w poprzedniej. Wydatki te rujnowały polską gospodarkę
Okres Solidarności, stan wojenny i rządy Jaruzelskiego są, moim zdaniem, opisane mniej ciekawie. Niemniej dosyć interesujące jest, że to Gorbaczow namawiał Jaruzelskiego do reform i rozmów z opozycją, do czego ten ostatni wcale się nie kwapił.
Książka jest napisana stylem dosyć ciężkim, wymagającym ciągłej uwagi. NB, nie rozumiem dlaczego wśród polskich historyków jest tak niewielu, którzy umieją dobrze i jasno pisać.
Niemniej jest to solidne, profesjonalne, dobrze udokumentowane dzieło, świetna podstawa do dalszych studiów.
Mechanizmy autonomii. Stosunki polsko-radzieckie 1956-1965 Andrzej Skrzypek 
7,5

Druga część trylogii Skrzypka o stosunkach polsko-radzieckich w czasach PRLu nie jest tak ciekawa jak część poprzednia, ale i opisywane czasy były mniej interesujące. Poza tym, jak pisze autor, opisanie relacji polsko-radzieckich w czasach PRLu nie jest zadaniem łatwym, bo relacje te częściowo były poufne a w części nadmiernie eksponowane, zatem w powszechnej świadomości sprawy istotne przeplatają się z nieistotnymi.
Omawiany okres charakteryzuje się autonomią Polski, czy też PZPRu, która to autonomia uzyskana została w wyniku przemian 1956r. A charakteryzowała się zasadniczo różnym podejściem do polityki kulturalnej, Kościoła i religii, spraw młodzieży oraz rolnictwa.
Autor powtarza analizę okresu 1955-56 z pierwszego tomu trylogii bo w międzyczasie pojawiło się sporo nowych źródeł, niemniej ogólne wnioski się nie zmieniają. Co ciekawe autor podkreśla dużą i w sumie pozytywną rolę Cyrankiewicza w rozładowaniu kryzysu 1956r.
A potem sporo jest o stosunkach gospodarczych, o żmudnych rokowaniach w sprawie statusu jednostek Armii Radzieckiej w Polsce, itp., rzeczy niezbyt ciekawe.
Książka pokazuje rosnącą autonomię Gomułki, któremu z czasem Chruszczow zaczął ufać i pozwalał na dosyć wiele; poza tym Gomułka nie bał postawić się radzieckim, zwłaszcza w sprawach międzynarodowych. Z kolei pracownicy radzieckiego aparatu partyjnego sceptycznie czy wręcz nieufnie oceniali polską politykę wewnętrzną w sprawach Koscioła, kultury i rolnictwa (kółek rolniczych); był to osławiony syndrom „trzech K”.
Przy okazji autor ciekawie charakteryzuje politykę międzynarodową radzieckich; i tak na przykład stawia tezę, że kryzys berliński z 1961r. był taktycznym manewrem Chruszczowa mającym na celu potwierdzenie i wzmocnienie systemu jałtańsko-poczdamskiego.
W sumie jest to rzetelnie udokumentowana, ale nieporywająca monografia, może ze względu na temat, z drugiej strony to praca pionierska i solidne źródło wiedzy.