Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To ciekawe, że można odkryć polskiego wykonawcę walców Chopina dzięki powieści afrykańskiego pisarza. W książce, która pozornie dotyczy związku 70-letniego pianisty z 50-latką, tytułowym bohaterem jest niejaki Witold Walczykiewicz - pianista. Bohater odwiedza swoją wybrankę na Majorce. To o tyle ważne, że niektórzy doszukują się pierwowzoru czy inspiracji dla tej fikcyjnej postaci we Władysławie Małcurzyńskim, który mieszkał na Majorce i słynął ze swoich wykonań walca Chopina. Jakby ktoś szukał, są na Spotify. Czy to jest dobra książka? Zależy, jakie się ma oczekiwania. Na tylnej okładce: "Wielki mistrz tego, co niewypowiedziane". I w tym sensie jest to książka genialna, bo najważniejsze są w niej niedopowiedzenia, to, co między wierszami. Jeśli komuś chodzi jednak o fabułę lub wartką akcję, będzie rozczarowany. Zawiedziony będzie także ten, kto po tytule oczekuje wiwisekcji polskości. Tymczasem słowo Polak można by tu było zamienić na słowo: "Obcy", bo to nie o polskość chodzi. Odsuńmy więc tytuł, który jest chyba największym nieporozumieniem, jeśli chodzi o tę książkę. Mamy tu dwoje ludzi. On i ona. I ich zupełne niedopasowanie: na poziomie wieku, na poziomie języka, na poziomie podejścia do życia, odczuwania itd. Spotykają się, ale to spotkanie jest jakby niesymetryczne, niejednoczesne. W gruncie rzeczy to ciągle wymijanie się a nie romans. A jednak obydwoje wciąż o sobie myślą i nie zmienia tego nawet śmierć jednego z nich. Wg mnie o tym właśnie jest ta książka, choć także o mocy uporu i o tym, że w życiu raczej ulegamy niż świadomie podejmujemy decyzję. Coetzee dużo zostawia w głowie, nawet jeśli tak niewiele daje na tacy, w samej powieści. Do tego język - prosty, oszczędny, momentami jakby nieporadny, tak jak nieporadny jest Witold - Polak, który niezdarnie, ale konsekwentnie osiąga swój cel.