Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Niewiele gorsza od poprzedniej części, niepotrzebne chyba aż tak długie wprowadzenie o Herodzie, natomiast ciekawe, że autor zacytował na końcu różne relacje współczesnych o śmierci Klaudiusza. Wydaje się, że oryginalny tytuł ("Klaudiusz bóg" lub może "Boski Klaudiusz") byłoby lepsze. Chyba Messalina jest tam dla swego rodzaju reklamy u polskeigo czytelnika; jest to postać drugoplanowa, choć pewnie najważniejsza z drugoplanowych, to jednak zmiana tytułu przez tłumacza jest moim zdaniem nieuzasadniona. To, co jest innego w drugiej części, jest przede wszystkim cytowanie współczesnych bohaterowi opinii. Z jednej strony w jakiś sposób się z nim utożsamiamy, życzymy mu jak najlepiej, a z drugiej - zauważamy (w postaci plotek, cytowanych listów czy rozmów),że współcześni mieli na jego temat zgoła inne zdanie. Przyznam, że zrobiło to na mnie duże wrażenie. W pierwszej części forma autobiografii jest zaskakująca, tutaj zaskakujący był dla mnie zabieg z odmiennym widzeniem siebie samego i przez inne osoby. Autor wykonał ogromną pracę i należy sądzić, że takie celowe upiększenie postaci Klaudiusza jest jak najbardziej zamierzone (w końcu każdy z nas uważa się za lepszego niż oceniają go inni). Obie książki zostawiły mnie z dużym "WOW" - co pewnie współcześni Klaudiuszowi nazywaliby z grecka "katharsis". Jeszcze w trakcie lektury zerkałem do Wikipedii i innych źródeł na temat opisywanych osób i zdarzeń i moim zdaniem można tak robić, wiedza o tym, jak się to wszystko skończy, w niczym nie przeszkadza. Opis kampanii na Brytanii przypomina pamiętniki generałów; opis ukarania Messaliny wygląda niczym sceny z "Ojca chrzestnego". Warto przeczytać i dokończyć rozpoczętą w pierwszym tomie historię. Szkoda, że to już koniec, przecież potem jeszcze było tylu władców, niewiernych żon, morderstw, spisków...