Mariusz Lesław Krogulski

To straszna książka. Straszna, bo ukazuje, jak naprawdę wyglądała obecność Armii Radzieckiej w Polsce od 1944 roku. Można się przychylić do opinii Autora, który nazwał ją okupacją. Po lekturze tej monografii nie sposób nie odnieść takiego wrażenia. M. L. Krogulski wykorzystał wiele mało znanych archiwaliów, odbył też rozmowy z polskimi dowódcami. Wszystko to tworzy świetną bazę źródłową dla przeprowadzenia badań nad okresem 1944-1956. Zwykle mówiąc o PRL wspomina się zależność tego państw od Moskwy w zakresie polityki zagranicznej, gospodarki i kultury. Nie wspomina się jednak także o tym aspekcie, jakim były prawdziwe rządy wojsk radzieckich w wielu polskich miejscowościach. Autor przytacza poważne dane statystyczne dotyczące kosztów ponoszonych przez Polskę na rzecz utrzymania Armii Radzieckiej. Liczne tabele ukazują, jak ogromne było spustoszenie spowodowane przez Sowietów. I nie chodzi tu tylko o demontaż ogromnej liczby fabryk i kradzież taboru kolejowego czy urządzeń przemysłowych. Lista sowieckich grabieży jest dużo większa. Autor wymienia choćby ogromne koszty dostaw żywności czy energii elektrycznej, które polska administracja ponosiła na rzecz "sojuszników". Straty spowodowane działalnością żołnierzy radzieckich dotyczą też takich obszarów gospodarki jak leśnictwo (wytrzebienie ogromnej ilości zwierzyny, degradacja drzewostanów) czy budownictwo (brak remontów budynków przejętych przez Sowietów). Osobny rozdział poświęcono przestępstwom popełnionym przez "sojuszniczą" armię. Przy tej okazji Autor przedstawił między innymi iście kuriozalną sytuację, jaką było wymierzone w polskich osadników współdziałanie rosyjsko-niemieckie na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Podsumowując, jest to naprawdę dobra monografia. Ukazuje prawdziwe realia lat 1944-1956. Szczególnie godne podkreślenia jest prekursorskie ujęcie problemu. Zdecydowanie polecam tę książkę! Tomasz Babnis