Jesteśmy społecznością, która kocha książki

WIEŚ I SZTUKA DOBREGO KŁAMANIA Tomik z tezą. Tomik w nurcie. Tomik z zaangażowaniem. Teza i intencje są jak najbardziej szczytne – tomik wybija się zarówno z nurtu poezji wiejskiej-ekopoetyckiej (Lebda, Honek),jak i z nurtu „odrzucam miasto i kapitalizm” (Witkowska). Tosiek oddaje głos podmiotom i podmiotkom, dla których wiejska codzienność nie jest ani mistycznym kontaktem z poza-ludzką przyrodą, ani wyborem (stojącym w opozycji do życia w mieście),ani przestrzenią wspomnień z trudnego dzieciństwa. Tu nie potrzeba żadnych zbliżeń, rysowania egzotyzujących wiejskich krajobrazów - wow wieś, wow wow ludowość. Bycie poza centrum PO PROSTU SIĘ DZIEJE. Jednocześnie pisząc o owym „oddawaniu głosu”, mam wrażenie, że wszyscy (piszący i czytający) tkwimy trochę w jakimś fetyszyzowaniu tego właśnie zabiegu. Bo tak naprawdę w „storytellingu” nie mówi starsza pani z Kcyni, ani pan pracujący kiedyś w pegeerach. Najlepiej, najszczerzej i najbardziej wyraziście Tosiek wypada wtedy, kiedy porzuca „oddawanie głosu” i przemawia głosem swoim: uprzywilejowanym, nieznającym z autopsji prowincjonalnej rzeczywistości, głosem poetki wydającej tomik w najbardziej liczącym się polskim poetyckim wydawnictwie: „moje doświadczenie ziemi jest czysto estetyczne mój upór jest śmieszny (...) (z offu: brawo! brawo! niech pani tylko od tego nie pęknie tej wiejskości przywłaszczonej tych sztandarów z dederonu (…)” („Biesiada ostatnia”, s. 45) Koniec końców, „storytelling” faktycznie jest opowiadaniem historii: a nie od dziś wiadomo, że każdą historię można ubarwić i zmienić, kiedy tylko zmienimy perspektywę: poetka pozostaje opowiadaczką, nie uczestniczką – ani nawet nie świadkinią, tylko tą, która ma przywilej mówienia (pisania). Co w wielu miejscach ujawnia się także w wierszach (i bardzo dobrze, to najlepsze teksty z tomiku). Czytam sobie zatem tomik Tosiek po raz kolejny i odkrywam, że żadna tam wieś, żadne dawanie głosu, żadne wpisywanie się w nurty. To jest tomik opowiadający o tym, jak kłamiemy sami przed sobą, jak okłamują nas cudze narracje i nasze własne snute przed innymi. I żadnej prawdy nie ma.