Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Demokracja żyje słowami i dla słów. Tylko że w czasach kryzysu ludzie nie chcą, żeby do nich mówić, chcą, żeby im rozkazywać". Media mają już założony szczelny knebel. Opozycja pochowała się lub uciekła, a kapitalizm dusi się w objęciach oportunizmu. Wydarzenia jeszcze nigdy nie następowały po sobie tak szybko. Dla Duce „przemoc jest bardziej moralna od kompromisu i negocjacji”, lecz pozostaje jeszcze delikatna kwestia Kościoła i problemy rodzinne. Tych przemocą rozwiązać nie można. Wciąż jest wiele pracy do wykonania, więc gdy wewnątrz kraju sprawy się „stabilizują” czas na czystki we własnej partii oraz na imperialne podchody. „Albo imperium, albo kolonia. Tertium non datur". Wroga zawsze trzeba bowiem umieć sobie znaleźć. „Trudno jest uprawiać politykę bez wrogów do pokonania". Nawet jeśli ten jest tylko fatamorganą... Drugi tom politycznej ofensywy Mussoliniego poświęcony jest wydarzeniom z lat 1925-32 i nie ustępuje wiele pierwszemu. Powieść dokumentalna to gatunek, przynajmniej w wydaniu Scuratiego, który czyta się wybornie. Włoski pisarz potrafi z listów, artykułów, czy zapisów przemówień wydobyć fabułę i stworzyć wrażenie oglądania przedstawienia jednocześnie z pierwszego rzędu przed sceną, jak i od środka, zza kulis. Mało tego, daje jeszcze możliwość konfrontacji obu punktów widzenia. Docenić trzeba również drugoplanowe epizody i notki biograficzne wplecione w tekst. Oraz tę nie zawsze dostrzegalną nutę sarkazmu w didaskaliach. Polityka wespół z historią w takim wydaniu potrafią przykuwać uwagę, tym bardziej że słowa Mussoliniego brzmią przerażającą siłą w obecnych czasach, a mechanizmy władzy pozostają przecież niezmienne. Scurati znów kończy z przytupem. Kolejną część biorę w ciemno.