Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Poznań to nie jest miasto, które przychodzi nam do głowy, kiedy myślimy o II Rzeczypospolitej i ludności pochodzenia żydowskiego. Nalewki w Warszawie czy Kazimierz w Krakowie są chyba tymi miejscami, o których najpierw pomyślimy. Tymczasem w Poznaniu też była niewielka dzielnica żydowska. Niewiele z niej pozostało. Turyści przyjeżdżają, żeby zobaczyć tak zwaną „nową synagogę” przy ulicy Wronieckiej, ale dla większości mieszkańców Poznania budynek ten kojarzy się przede wszystkim z działającą tam przez lata pływalnią (synagogę na basen zamienili Niemcy, ale po wojnie nie było komu upomnieć się o synagogę i tak już zostało; dopiero kilkanaście lat temu budynek wrócił do gminy żydowskiej i teraz czeka go przebudowa na hotel z częścią wyznaniowo-kulturalną). Te kilkanaście historii, które można przeczytać w tej książce to opowieść właśnie o tych miejscach, o Żydowskiej, Wronieckiej, Chwaliszewie i Stawnej. To tam koncentrowało się życie ludności żydowskiej w Poznaniu. Różne to było życie. Jednym udawało się rozkręcić interes. Inni biedowali. W latach 30-tych doszły do tego szykany ze strony antysemickich grup, które były dość prężne w Poznaniu. Części ludności żydowskiej udało się uratować przed zagładą. Niektórzy wyjechali jeszcze przed wojną. Inni uciekali przed Niemcami na wschód i swoją wędrówkę kończyli dopiero na stepach Azji. To, co ich łączy, to kres ich wędrówki, czyli Izrael, gdzie trafiali po wojnie, i gdzie żyli wspominając swój Poznań czy Kalisz. Szkoda, że nie ma już w Poznaniu dzielnicy żydowskiej. I szkoda, że tak książka ukazała się w nakładzie zaledwie kilkuset egzemplarzy.