sir Martin John Gilbert - brytyjski historyk. Przyszedł na świat w Londynie, w rodzinie pochodzenia żydowskiego.
Jako 10-letni chłopiec na 5 miesięcy przed zakończeniem wojny został wysłany do Kanady (akcja ochrony dzieci przed nalotami samolotów niemieckich).
Przed studiami służył 2 lata w wojsku.
Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego (historia).
Zasłynął przede wszystkim z prac biograficznych poświęconych Winstonowi Churchillowi. Zajmował się także tematyką Holokaustu i współczesną historią Żydów oraz ogólnie historią pierwszej połowy XX w., ze szczególnym naciskiem na obie wojny światowe.
Nie należy go mylić z Martinem Gilbertem (ur. 1955),brytyjskim biznesmenem, współzałożycielem grupy inwestycyjnej Aberdeen Asset Management.
Wybrane publikacje książkowe: "The Second World War" (pierwsze wydanie: Zysk i S-ka, 2011),1970, polskie wydanie: "Druga wojna światowa"Atlas of the Holocaust" (1982, polskie wydanie: "Atlas historii Holocaustu", Wydawnictwo Platan, 2001),"Never Again: A History of the Holocaust" (2000, polskie wydanie: "Holocaust. Ludzie, dokumenty, pamięć", Bertelsmann Media, 2002),"Letters to Auntie Fori: The 5,000-Year History of the Jewish People and their Faith" (2002, polskie wydanie: "Listy do cioci Fori", Wydawnictwo Platan, 2006).
Trzykrotnie żonaty: 1. Helen Constance Robinson (od 1963),1 córka; 2. Susan Sacher (od 1974) 2 synów; 3. Esther Goldberg (2005-03.02.2015, jego śmierć).http://www.martingilbert.com/
Książka jest napisana dobrym, anglosaskim stylu w jakim powinno się pisać książki historyczne. To znaczy nie zalewa nas statystykami, datami ale prowadzi narrację quasi-powieściową. Od ogółu do szczegółu i na odwrót, kolejne rozdziały obrazują Wielką Wojnę zarówno na poziomie szeregowca czy cywila jednego z kraju walczących po premierów i generałów. Zaskakująco dużo jest tu poezji wojennej, opisującej przede wszystkim okropności frontu zachodniego. Pojawiło się sporo informacji o Polsce, choć w sposób pobieżny, ale nie o tym miała być książka tylko o całym konflikcie. Mimo to polski czytelnik, który statystycznie mało wiem o pierwszej globalnej wojnie, znajdzie tu sporo informacji na temat wkładu Polaków w konflikt.
Gilbert to jest warte zaznaczenia nie opisuje wojny w sposób czarno-biały. Nie ma tu dobrej Entanty i złych państw centralnych. Okropieństwa dzieją się po obu stronach, a wydźwięk książki mimo iż gorzki(20 lat później kolejna wojna, jeszcze okrutniejsza i prowadzona przez ludzi którzy walczyli w pierwszej) ma wydźwięk ewidentnie antywojenny.
Książka rzeczywiście systematyzuje i wzbogaca informacje dotyczące Holocaustu. Dość ciekawa forma lektury, gdzie obok krótkiej i treściwej notatki naukowej autor zamieścił relacje źródłowe i unikatowe fotografie(tutaj muszę wspomnieć, że szczególnie wstrząsające przeżycia wywołały we mnie fotografie dzieci,których niestety oprawcy nie oszczędzili). Aż ciężko uwierzyć, że to nie fikcja literacka z jakiegoś najmroczniejszego horroru, a prawda mordu dokonanego na blisko 6 000 000 osobach Narodu Żydowskiego(w tym 3 000 000 polskich Żydów i tyle samo Polaków).
Refleksja ocalałego:
"Jedną rzecz zrozumiałem bardzo dokładnie: to co z nami zrobiono, zrobił nie Bóg, lecz ludzie, którzy go odrzucili..."
Wypowiedź Winstona Churchilla:
"Nie ma wątpliwości, że jest to prawdopodobnie największa i najstraszniejsza w historii zbrodnia, jaką kiedykolwiek popełniono. Dokonano ją za pomocą naukowej aparatury i popełnili ją ludzie uważani za cywilizowanych w imieniu wielkiego państwa i jednego z czołowych narodów Europy..."
Dodać muszę, że wielu Ukraińców będących na usługach niemieckich oprawców dopuszczało się najgorszych z możliwych zbrodni.
Książka na pewno dla ludzi o mocnych nerwach, interesujących się historią Holocaustu.