Maria Stinia

Wiele książek opisywało działalność gimnazjów w Krakowie, jednak żadna z nich nie opisała w sposób kompletny, tj. Nauczycieli, uczniów, organizacji nauczania, oraz podstaw materialnych szkolnictwa. Książka Pani Marii robi to w sposób moim zdaniem kompletny. Dzięki tej książce dowiemy się na przykład: jakie kompetencje musieli spełniać nauczyciele aby móc uczyć, dowiemy się szczegółów dotyczących uczniów, wyznania, liczebności oraz narodowości. Autorka opisuje sposób organizacji nauczania, opisuje sumiennie oraz dokładnie każdy przedmiot. Ostatni rozdział stanowi o podstawach materialnych, czyli o finansowaniu szkolnictwa, o budynkach szkolnych oraz bibliotekach i ich zasobach. W książce można wydobyć różne ciekawe informacje np. o tym, że nauczyciele pochodzenia chłopskiego często zmieniali nazwiska, na bardziej „szlacheckie”, „polskie”. Wielu uczniów nie ukończyło gimnazjów z różnych powodów, w klasach byli uczniowie, którzy mieli różny wiek. Autorka ciekawie opisuje rozwój organizacji uczniowskich oraz tzw. "Scauting". Możemy także prześledzić różne losy zarówno nauczycieli jak i uczniów. Podsumowując książka dla każdego, kto interesuje się szkolnictwem w okresie autonomii galicyjskiej. Książka obfituje w tabele, na końcu jest kilka ilustracji.