Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bizancjum z pewnością nie jest państwem zajmującym ważne miejsce w powszechnej świadomości historycznej ludzi współczesnych i wiąże się w niej z kilkoma zaledwie, negatywnymi zwykle, skojarzeniami. W "Ikonie dekadencji" P. Marciniak ukazuje wybrane (książka nie rości sobie pretensji do kompletności w tej dziedzinie) przykłady nowożytnych odniesień do tematyki bizantyńskiej, koncentrując się przede wszystkim na tych dziełach, które w największym stopniu odcisnęły swe piętno na postrzeganiu Cesarstwa Wschodniego. Wskazuje tu na wyjątkową rolę trzech autorów oświeceniowych, Monteskiusza, Woltera i Gibbona, w tworzeniu takiego stereotypowego ujęcia, które zostało potem w XIX w. ożywione przez pewną liczbę dość znanych dzieł literatury pięknej i tak weszło w stulecie kolejne i trwa po dziś dzień. Praca ma charakter dość ogólny i Autor nie przeprowadza w niej szczegółowych analiz przywoływanych utworów, wyjątek czyniąc dla dzieł polskich, niezbyt zresztą licznych. Na pewno jest to ciekawa książka, ukazująca zapomniany i niedoceniony wycinek dziejów kultury europejskiej. Tomasz Babnis