Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Historia Bałkanów często jest sprowadzana w naszym kraju do rozpadu Jugosławii, w związku z czym o dziejach tego regionu przed XX w. nie da się zbyt wiele przeczytać (prace poświęcone historii poszczególnych państw nie załatwiają sprawy). Pomysł wydania pracy Barbary Jelavich był więc niezwykle trafny, szczególnie że to jedna z najbardziej uznanych współcześnie bałkanistek. Poza historią polityczną można tu znaleźć wiele odniesień do kultury, pomagających zrozumieć nierzadko skomplikowane losy ludzi, którym przyszło żyć na obszarze występowania wielu języków, religii, systemów politycznych i wpływów zewnętrznych. Autorka w pełni dostrzega kluczową rolę Imperium Osmańskiego dla kształtowania specyfiki regionu, sporo pisze też o zaangażowaniu Rosji w ochronę ludności prawosławnej. Najważniejsza w tej książce jest chyba jednak świadomość umowności wszelkich etykiet, często traktowanych w XX w. jako udowodnione i nie budzące wątpliwości. Dla autorki "tutejszy" często jest po prostu "tutejszym", którego potomkom zaczęto wmawiać, że jest Serbem, Bułgarem czy kimkolwiek innym, negując do tego ogrom tureckich wpływów kulturowych. Mądra, wyważona książka, będąca najlepszą dostępną w Polsce syntezą dziejów Bałkanów w tym okresie.