Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To pierwsza powieść, jaką przeczytałam w całości po ukraińsku. Czytałam ją dwa lata, ze wzlotami i upadkami, kilkumiesięcznymi przerwami, kiedy żal nad pogrążoną w wojnie Ukrainą nie pozwalał mi czytać powieści napisanej w innych, lepszych czasach, i nagłymi zrywami, kiedy jednego wieczoru pochłaniałam i po kilkadziesiąt stron, czytając na głos do utraty tchu, łamiąc język na co trudniejszych słowach i rozpływając się w melodii najpiękniejszego języka Europy. Andruchowycz utkał tę powieść ze słów, historii swojej ojczyzny, marzeń, pragnień, splatając ze sobą najróżniejsze gatunki w jedną, spójną całość. Aż żal było przewracać ostatnią stronę, wiedząc, że moja podróż, podobnie jak podróż Rotskiego, właśnie dobiegła końca. Na szczęście zaraz, za chwilę, rozpocznie się następna - i oby zakończyła się w piękniejszym świecie, gdzie pisarze piszą książki, a czytelnicy je czytają, nie martwiąc się, co przyniesie jutro, i nie wzragając się na każdy, najdrobniejszy nawet, niepokojący odgłos dobiegający zza okien.