Maciej Zaborowski

Opracowanie o charakterze popularyzatorskim, dotyczące historii i rozwoju myśli fortyfikacyjnej na przestrzeni wieków. Interesująca problematyka, zważywszy na brak w tamtych czasach równorzędnych publikacji na rynku wydawniczym. Miłośnicy historii z lat 70-ych i 80-ych mogli w zasadzie liczyć tylko na legendarną dziś „Encyklopedię Techniki Wojskowej” oraz leksykon „1000 słów o inżynierii i fortyfikacjach”. Te dwie pozycje, z racji przyjętej hasłowej metody prezentacji zagadnień, mogły je omawiać w bardzo ograniczonej, skrótowej formie. Tymczasem „Fortyfikacja wczoraj i dziś” porządkowała wiedzę na temat rozwoju i znaczenia umocnień obronnych, stosowanych technik, biorąc pod uwagę rozwój broni palnej i artylerii. Ciekawie i plastycznie ujęto kwestię fortyfikacji w czasie II wojny światowej. Za najciekawsze rozważania można uznać niezbyt wówczas znaną historię schronów budowanych w Europie Środkowej (Czechy, Polska) oraz na terenie Bałkanów (Jugosławia, Grecja),uzupełnione przejrzystymi mapami. Wnioski i prognozy dotyczące znaczenia umocnień w przyszłości okazały się chyba niezbyt trafne, za mankament można też uznać niezbyt dobrej jakości materiał ilustracyjny – aczkolwiek dotyczy to większości publikacji z tamtego okresu.