Stanisław Jakubowski

Niech mnie ktoś poprawi, jeśli się mylę, ale zdaje się, że książka "Bogowie Słowian" Stanisława Jakubowskiego wydana w 1933 r. w nakładzie 3000 egzemplarzy nigdy później już po raz kolejny nie ukazała się w druku. Zadziwiające!!! Przeciętny Polak, który ukończył przynajmniej szkołę średnią, doskonale zna mitologię starożytnych Greków i Rzymian, a o wierzeniach swoich przedchrześcijańskich przodków wie tyle co nic. Szkoła też jakoś ten temat traktuje po macoszemu... Chociaż prawdą jest, że tych źródeł jest niewiele, to jednak, jak się okazuje, książki, które przedstawiają ten temat istnieją, ale są lekceważone i spychane na margines. Tym bardziej zachęcam do zapoznania się z tą niewielką książeczką, w której Autor na podstawie dawnych kronik usiłuje odtworzyć słowiański panteon i co ważne, podaje, gdzie dokładnie zlokalizowane były słowiańskie "kościoły". "Bogów Słowian" rozpoczyna opis świątyni Światowita: "Kątyna Światowita stała na Rugii w Arkonie, tam, gdzie dziś rozłożyła się wioska Altkirchen. Arkona wznosiła się na szczycie wyniosłego przylądka i była naturalnym grodziskiem, otoczonym z trzech stron urwiskami skalnymi staczającymi się do morza, z czwartej strony zaś chronił je wał mający około 15 metrów wysokości. (...) Bogaty skarbiec Światowita, w którym były nagromadzone całe stosy drogocennych przedmiotów był źródłem pożądań dla wszystkich sąsiadów. Waldemar II, król duński wiedziony chciwością najechał Rugię i zdobył ją 15. czerwca 1168 r., skarbiec złupił, a posąg Światowita kazał swoim dwom rycerzom Esbernusowi i Sunie zwalić na ziemię, a żołdacy porąbany posąg użyli na opał".* Drugim bóstwem był Swarożyc - bóg Słońca - jego świątynia swym położeniem przypominała ateński Akropol. "Bardzo długie wieki dzierżyli kapłani Swarożyca władzę nad Odrą, Łabą i Wisłą i dopiero w r. 1069 biskup Burchhardt z Halberstadtu, na czele potężnych oddziałów rycerzy niemieckich ogniem i mieczem zniszczył cały kraj Lutyków i Redarów, zdobył Retrę, złupił skarbiec i na świętym koniu Swarożyca wrócił do Niemiec".* Następnie Jakubowski wymienia Białoboha i Czarnoboha: "Oba te bogi, tak Biały, jak też Czarny, miały mieć swe kątyny w Budziszynie na Łużycach, na dwóch przeciwległych górach, które dotychczas noszą nazwę Bielboh i Czarnoboh. Nazwy tych bóstw znikły z pamięci ludu, lecz ślady ich kultu pozostały w nazwach osad ludzkich i gór, bo Słowianin poświęcał swym bóstwom miejsca wyniosłe; stąd u nas w Polsce mamy nazwy miejscowości Białoboże, Białobożnica, a w Czechach Belbozica".* Z kolei kątyny Trigława znajdowały się w: Szczecinie, druga w Braniborze (dzisiejszy Brandenburg) - w kraju Obodrytów i tu ją zniszczono około połowy XII w., trzecia w Wolinie. "Po zburzeniu świątyni w Szczecinie w r. 1125 św. Otto zabrał posążek Trigława jako trofea, tułów zniszczył, a te trzy głowy posłał do Rzymu papieżowi Kalikstowi, jako świadectwo nawrócenia Pomorzan".* Oprócz tego Autor wymienia jeszcze takich słowiańskich bogów i boginie jak: Rugiewit, Jarowit, Prowie, Żywie, Porenut, Perun, Łada, Marzana, Dażboh, Kupało, Stryboh, Wełes, Chors, Mokosz, Perepłut, Jesse, Nija, Lelum, Polelum, Dziewana, Pogada. Zachęcam do przeczytania książki, bo oprócz przybliżenia wierzeń naszych przedchrześcijańskich przodków, pozwala ona również lepiej zrozumieć niektóre nasze zwyczaje (np.: topienie marzanny, Noc Kupały, itp.). Polecam. * Źródła cytatów: Stanisław Jakubowski - Bogowie Słowian, Drukarnia "Powściągliwość i Praca", Kraków 1933 r.