Wojciech Grygiel

Jedna z książek która w ostatnich latach pobudziła moją największą refleksje. Jestem wątpiącym agnostykiem, bądź też wątpiącym wierzącym, ale w tym przypadku ciężko byłoby mi zdefiniować Boga, ale po kolei... Książka podejmuje stosunek teologii do współczesnej nauki, nie tylko w tym wymiarze jak pogodzić współczesne chrześcijaństwo z wynikami w nauce, także w tym wymiarze, co dla mnie nowe, że teologia czerpie inspiracje z tychże badań i tworzy nowe interpretacje. Kwestia samej teorii ewolucji jest już, przynajmniej w moim odczuciu, mocno oklepana poprzez wiele odpowiedzi na teksty Dawkinsa. Z matematycznością przyrody i tego implikacji (w tym wypadku wzmacniających wiarygodność religii) spotykałem się w książkach Hellera czy wykładach Meissenera. Bez wątpienia miałem w swoim życiu refleksje na temat tego że nauka, czy to neuronauka czy psychologia ewolucyjna czy inne pochodne od nich de facto tłumaczą wszystkie obszary aktywności człowieka łącznie z tymi do tej pory zarezerwowanymi dla rzekomej "duchowości" jak poczucie wartości etycznych. Tu rodzi się fundamentalny problem po co włączać w to wszystko jakąś "dusze". Zapewne uznawałem że kwestie funkcjonowania człowieka są zbyt złożone by na ten moment nauka była w stanie je rozstrzygnąć a być może nigdy nie będzie mogła-i tak w swoich rozważaniach temat ten rozwiązałem. Autorzy którzy podjęli ten wątek, bardzo uczciwie trzeba dodać jak na duchownych, uświadomili mi jednak jak dalekie są implikacje dla teologii stąd wynikające. Podobnie bagatelizowałem problem niewiarygodności literalnej interpretacji Księgi Rodzaju-niby nic nowego w końcu że nie uznajemy że świat powstał w 7 dni itd. Tyle tylko, jak pokazali autorzy, takie podejście prowadzi też do podważenia istotnego dogmatu grzechu pierworodnego, a to znów prowadzi do dalekiej reinterpretacji naszego pojmowania chrześcijaństwa w tym aspekcie. Jak się zestawi tekst tej książki z tym czym na co dzień zajmują się katolicy w naszym i nie tylko kraju, a przynajmniej jakaś ich część, tzn. wojenkami obyczajowymi, traktowanymi jako obrona chrześcijaństwa, ma się wrażenie że autorzy omawianej książki reprezentują jakąś inną religię. A mówiąc bardziej wprost, ogół katolików najwyraźniej wyznaje mniej lub bardziej mityczną formę chrześcijaństwa niezgodnego z naukowym obrazem świata. Skala tego zjawiska dopiero teraz mi się uświadomiła, bo też trzeba dodać że wojujący ateizm czy antyklerykalizm w mocno nietrafiony i uprzedzony sposób to określa, czasami samemu wpadając tą pułapkę (np. grupki negujące historyczność postaci Jezusa). Konieczne jest też dodać że to że zwykli ludzie nie nadążają za nauką nie jest jakoś specjalnie wyjątkowe dla naszych czasów i dla grupy społecznej jaką są katolicy. Dodam na koniec że dla mnie całkiem jest przekonująca koncepcje istnienia Boga, zwłaszcza w kontekście rozwoju współczesnej fizyki i wspomnianej "matematyczności przyrody". Ale znaczącą mniej dla mnie jest przekonujące łączenie tego obrazu z tym co zawiera Pismo Święte . Momentami nawet miałem współczujące odczucia względem autorów, którzy stoją przed coraz trudniejszym zadaniem jak pogodzić księgi pisane 2 tysiące lat temu lub w jeszcze odleglejszej przeszłości z tym co dziś mówi nauka. Co jest w tym istotne, jako wierzący katolicy ostatecznie za najważniejszą prawdę o Bogu muszą traktować to co w tychże księgach napisane. Jeśli dodatkowo uwzględni się badania historyczne które lepiej znam w kontekście Nowego Testamentu (tu należy polecić Bart Ehrmana),a także pytanie typu dlaczego Jezus a nie Mahomet czy inna tego typu postać ma być tym wyznacznikiem jak myśleć o Bogu, dla mnie całościowo pojmowany światopogląd chrześcijański niestety chyba nie jest przekonywujący.